قرارداد اسکلت بتنی

این قرارداد بین آقای     رنگ آمیزی خونه            به نشانی                                      و تلفن                        که از این پس کارفرما نامیده می شود از یک طرف وآقای              

 فرزند            متولد             به شماره شناسنامه              به نشانی                                      

و تلفن                  که از این پس پیمانکار نامیده می شود از طرف دیگر به شرح زیر منعقد می گردد.

ماده 1 –موضوع قرارداد  :

موضوع قرارداد عبارتست از اجرای قالب بندی ، آرماتوربندی ، شمع بندی و بتن ریزی ( پخش و ویبره کردن فونداسیون ، دیوارهای حائل ، استخر و حوضچه ها ، تیرها و سقف های تیرچه بلوک و دالهای متصل به آن و هر مکان دیگری که مورد لزوم می باشد .) بر اساس آخرین نقشه های ابلاغی و دستورهای صادره از طرف مهندس ناظر و کارفرما در پروژه                                     واقع در                 دارای پلاک ثبتی    طراحی ویلا دوبلکس کلاسیک            و پروانه ساختمانی شماره

ماده 2 –مشخصات فنی :

2-1- به طور کلی مشخصات فنی بر اساس نقشه ها و دستورالعمل های صادره از جانب کارفرما و مهندس ناظر می باشد و همچنین کنترل و تایید کیفیت مصالح و کار اجرا شده مطابق با نقشه ها ، با مهندس ناظر و کارفرما می باشد . ( ساختمان مورد نظر             طبقه می باشد .)

2-2- قطعات رویه قالب ها باید در کنار هم طوری جذب و جفت شوند که از هدر رفتن شیره بتن جلوگیری نماید 2-3- قالب ها باید از هر گونه آلودگی ، ملات ، مواد خارجی و نظایر اینها عاری باشند و قبل از هر بار مصرف با مواد رها ساز پوشانده شوند این مواد را باید چنان بکار برد که بدون آلوده شدن آرماتورها ، روی سطوح قالب لایه ای نازک و یکنواخت به وجود آید .

2-4- پیمان باید زمانی قالب را بردارد که بتن بتواند تنش های موثر را تحمل کند و تغییر شکل آن از تغییر شکل های پیش بینی شده تجاوز نکند .

2-5- عملیات قالب برداری و برچیدن پایه ها باید گام به گام ، بدون اعمال ضریب نیرو و ضربه و طوری باشد که اعضاء تحت اثر بارهای ناگهانی قرار نگیرند .

2-6- برچیدن پایه های تیرها باید از وسط شروع شود و به طرف تکیه گاه ادامه یابد یا پایه های زیر کنسول های بزرگ باید به تدریج از لبه آزاد به طرف تکیه گاه برچیدده شوند و هر لحظه که علائمی از تغییر شکل یا ترک خوردگی در کنسول ها مشاهده شود برچیدن پایه ها را باید متوقف کرد.

2-7- زمان قالب بندی طبق جدول زیر می باشد :

2-8- برای تیرهای با دهانه تا 7 متر بر داشتن کل قالب و داربست و زدن پایه های اطمینان مجاز است ولی برای دهانه های بزرگتر از 7 متر تنظیم قالب و داربست باید طوری باشد که برداشتن قالب بدون جابجایی پایه های اطمینان میسر شود.

2-9- سنگدانه های مصرفی در ساخت بتن باید با مشخصات تعیین شده در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمانی ایران تحت عنوان ( مصالح و فرآورده های ساختمانی ) و همچنین با ضوابط تعیین شده در آیین نامه بتن ایران مطابقت داشته باشد .

2-10- سنگدانه های ریز و درشت مصرفی در بتن باید تمیز ، سخت و پایا و عاری از مواد شیمیایی جذب شده ، پوشش های رسی ، گچی و مواد ریز دیگری باشند که به چسبندگی آنها با خمیر سیمان اثر می گذارند . مقدار مواد زیان آور موجود در سنگدانه ها نباید از مقادیر حداکثر مجاز قید شده در مبحث 9 مقررات ملی ساختمان تجاوز کنند .

2-11-آب مصرفی در ساخت بتن باید تمیز و صاف باشد . باید از مصرف آب حاوی مقداری زیاد از هر نوع ماده قادر به صدمه زدن بتن یا آرماتور از قبیل روغن ها ، اسیدها ، قلیایی ها ، مواد قندی و مواد آلی خودداری کرد.

2-12- کلیه وسایلی که برای مخلوط کردن و انتقال بتن بکار می روند ، تمیز باشند.

2-13- کلیه مواد زاید و همینطور یخ باید از محل های مورد بتن ریزی زدوده شوند .

2-14- قالب ها باید به نحوی مناسب اندود شوند .

2-15- مصالح بنایی پرکننده ای که در تماس با بتن خواهند بود باید به خوبی خیس شوند.

2-16- قبل از ریختن بتن آب اضافه از محل بتن ریزی خارج شود مگر آنکه استفاده از قیف و لوله مخصوص بتن ریزی در آب ( ترمی ) مورد نظر باشد یا دستگاه نظارت آن را مجاز بداند .

2-17-  نقاشی نما قبل از ریختن بتن جدید روی بتن سخت شده قبلی باید لایه ضعیف سطح بتن و هر نوع ماده ناسالم دیگر زدوده شوند.

2-18- بتن باید با رعایت ضوابط مندرج در آیین نامه بتن ایران طوری مخلوط شود که کلیه مواد تشکیل دهنده آن به صورت همگن و در مخلوط کن پخش شود . قبل از پر کردن مجدد ، باید مخلوط کن را به طور کامل تخلیه کرد.

12-19- انتقال بتن از مخلوط کن تا محل نهایی بتن ریزی باید با رعایت ضوابط آیین نامه بتن ایران و مطابق روش هایی باشد که از جدا شدن یا از بین رفتن مصالح جلوگیری شود . وسایل انتقال و حمل بتن باید قادر باشند بتن را در هر شرایطی و با هر روشی به طور مداوم و به نحوی مطمئن به محل بتن ریزی برسانند . این ضوابط برای کلیه روش های بتن ریزی از قبیل استفاده از پمپ ، تسمه نقاله ، سیستم های بتن پاشی ، چرخ دستی ، جام و جرثقیل و ترمی از اعتبار برخوردارند .

2-20- بتن باید تا حد امکان نزدیک به محل نهایی خود ریخته شود تا از جدائی دانه ها در اثر جابجائی مجدد جلوگیری گردد.

2-21- آهنگ بتن ریزی باید طوری باشد که بتن همواره در حالت خمیری باقی بماند و بتواند به راحتی به فضاهای بین میلگرد ها راه یاید .

2-22- بتنی که پس از افزودن آب به آن یا بعد از گیرش اولیه دوباره مخلوط شود نباید مورد استفاده قرار گیرد.

2-23- سطح فوقانی بتن ریخته شده بین دو درز اجرائی افقی متوالی باید تراز باشد .

2-24- بتن باید در طول عملیات بتن ریزی با استفاده از وسایل مناسب به طور کامل متراکم شود طوری که کاملا میلگردها و اقلام مدفون را در بر گیرد و قسمت های داخلی و به خصوص گوشه های قالب را به خوبی پر کند .

2-25- هنگام بتن ریزی ، هیچ قسمت از بتن نباید دمایی بیشتر از 30 درجه سلسیوس داشته باشد .

2-26- کلیه مصالح بتن آرمه مشتمل بر سنگدانه ها ، آب اختلاط ، میلگردها و نیز کلیه سطوحی که بتن با آنها تماس خواهد داشت مشتمل بر قالب ها ، زمین و بتن سخت شده قبلی باید از هر گونه یخ زدگی عاری باشند .

2-27- هنگام بتن ریزی دمای هیچ قسمت از بتن تازه از 10 درجه سلسیوس کمتر نباشد .

2-28- برای تامین پیوستگی بین لایه های بتن در محل درزهای اجرائی باید سطح قبلی را خشن ساخت و سپس لایه بعدی را ریخت .

2-29- در درزهای اجرائی باید سطح بتن را تمیز کرد و دو غاب خشک شده را از روی آن زدود .

2-30- باید کلیه سطوح درزهای اجرائی را قبل از بتن ریزی جدید مرطوب کرد ولی آب اضافه باید تخلیه شود.

ماده 3 – اسناد و مدارک قرارداد

3-1- قرارداد حاضر

3-2- آخرین نقشه ها و مشخصات فنی موجود

3-3- کلیه دستور هایی که در حین اجرا توسط کارفرما یا مهندس ناظر به پیمانکار ابلاغ می شود .

ماده 4 –مدت قرارداد :

مدت اجرای این قرارداد به مدت           ماه شمسی از تاریخ ابلاغ اجرای کار به پیمانکار می باشد.

ماده 5 – تعهدات پیمانکار : 

5-1-پیمانکار موظف است بلافاصله پس از ابلاغ قرارداد ، نسبت به تجهیز کارگاه و شروع عملیات اجرایی اقدام نماید.

5-2- پیمانکار موظف است کارهای موضوع قرارداد را شخصا انجام داده و حق واگذاری تمام یا قسمتی از موضوع پیمان را به دیگری ندارد.

5-3- پیمانکار موظف است کلیه نیروهای انسانی موضوع عملیات را متناسب با مدت قرارداد تامین نماید .

5-4- پیمانکار  موظف است کلیه ابزار و ماشین آلات لازم را تدارک و تهیه نماید .

5-5- پیمانکار به هیچ عنوان نمی تواند از اتباع خارجی که مجوز کار در ایران را ندارند استفاده نماید . در صورت استفاده از اتباع خارجی کارفرما می تواند یکطرفه قرارداد را فسخ نماید.

5-6- پیمانکار موظف است برنامه زمان بندی خود را به کارفرما یا دستگاه نظارت ارائه و پس از تایید ایشان مشغول بکار شود.

5-7- پیمانکار موظف است کلیه شمع ها و مهاربندی های لازم را جهت تامین ایستایی سقف ها خود تهیه نماید.

5-8- پیمانکار می بایستی در تمام مراحل کار در کارگاه بوده و در غیاب خود نماینده تام الاختیار ذیصلاح با اطلاعات فنی مورد نیاز که مورد تایید کارفرما نیز باشد حضور داشته باشد .

5-9- پیمانکار جهت اجرای حسن انجام تعهدات خود مبلغ                            ریال به صورت چک تضمین شده بانکی در قبال اخذ رسید تحویل کارفرما می نماید . چک مذکور پس از اتمام کار با تقاضای پیمانکار مسترد می گردد .

5-10- چنانچه پیمانکار نسبت به شروع کار در موعد مقرر اقدام ننماید ، سپرده پیمانکار به نفع کارفرما ضبط و قرارداد فیمابین بدون نیاز به هیچگونه تشریفات لغو شده تلقی می گردد .

5-11- پیمانکار نمی تواند جهت برش میلگردها از دستگاه  هوا برش استفاده نماید و بایستی حتی المقدور از قیچی استفاده نماید .

5-12- خم کردن میلگردها باید حتی المقدور به طور مکانیکی  به وسیله ماشین مجهز به فلکه خم کن و با یک عبور در سرعت ثابت انجام پذیرد طوری که قسمت خم شده دارای شعاع انحنای ثابتی باشد .

5-13- پیمانکار مجاز نیست به منظور شکل دادن مجدد میلگردها ، خم ها را باز و بسته نماید .

5-14- پیمانکار باید قبل از جایگذاری میلگردها ، اطمینان حاصل نماید که روی آنها ، از هر نوع عامل و اثر زیانبار ، از قبیل گل ، روغن ، قیر ، دوغاب سیمان خشک شده ، رنگ کندگیر کننده ، زنگ پوسته شده و برف و یخ عاری است .

5-15- پیمانکار موظف است کلیه قالب های فلزی و چوبی را به هزینه خود تهیه نماید.

5-16- پیمانکار موظف است یک دستگاه بتونیر 350 لیتری ، یک دستگاه بالایر برقی تک فاز و کلیه وسائل و ابزار کار جهت اجرای قرارداد از جمله ویبراتور و قیچی آرماتور بری و میزکار آرماتور خم کنی ، آچارگوساله ، گاز انبر و در صورت لزوم دستگاه گیوتین برقی را تهیه نموده و مسئولیت حفظ و نگهداری و تعمیرات وسایل مزبور نیز به عهده پیمانکار می باشد .

5-17- مصالح باقیمانده در کارگاه که توسط کارفرما تهیه شده است پس از اتمام عملیات اجرایی موضوع قرارداد متعلق به کارفرما می باشد و پیمانکار ملزم است که آنها را به صورت مرتب دسته بندی نموده و تحویل کارفرما نماید .

5-18- پیمانکار موظف است به طریقی عمل نماید تا پرت مصالح در حد متناسب و معقول بوده و در غیر این صورت هزینه پرت مصالح بیش از حد متعارف به حساب بدهکاری پیمانکار منظور خواهد گردید .

5-19- پیمانکار موظف است پس از اتمام کار محل را کاملا تمیز نموده و با نظارت کارفرما و مهندس ناظر اقدام به حمل زباله از طبقات به محوطه تعیین شده در کارگاه نماید .

5-20- پیمانکار تایید می نماید که کلیه اسناد ، مدارک و نقشه های موضوع مندرج در ماده یک این قرارداد را کاملا مطالعه نموده و به طور خلاصه پیمانکار تایید می نماید که هنگام امضاء قرارداد ، هیچ نکته ای باقی نمانده است که بعدا بتواند در مورد آن استناد به جهل خود نماید .

5-21- پیمانکار تایید می نماید که محل کارگاه و محل اجرای پروژه مورد قرارداد را کاملا رویت نموده است .

5-22- هزینه سیم قالب بندی که از نوع 5/2 نرم سوخته یزد می باشد به عهده پیمانکار است .

5-23- پیمانکار موظف است کلیه ستون ها را با قالب های فلزی مورد تایید مهندس ناظر و مابقی سطوح را با قالب چوبی از نوع چوب روسی نو قالب بندی بنماید .

5-24- پیمانکار موظف است بتن ستون و ستونچه ها را با بتونیر 350 لیتری بسازد و حمل و ریختن بتون نیز به عهده پیمانکار می باشد .

5-25- پیمانکار از بابت تغییرات احتمالی آن در میزان آرماتورها بتن ها و تیرچه ها هیچگونه ادعایی نمی تواند داشته باشد و بنا به تشخیص مهندس ناظر که کاهش و افزایش مقادیر آیتم ها را صلاح می داند می بایستی عملیات را با کیفیت مناسب اجرا نماید .

5-26- کیفیت اجرای اسکلت بتنی از نوع بسیار مرغوب می باشد که این کیفیت شامل موارد زیر است :

الف – قالب بندی : بایستی قبل از یتن ریزی کلیه کنترل ها از جمله شمع ها ، تراز بودن سطح زیر قالب ها ، شاقول بودن سطح ستون ها و کناره سقف ها ، در محور بودن کلیه قالب ها ، تمیز نمودن داخل قالب ها قبل از بتن ریزی ، بستن کلیه شکاف قالب ها به شکلی که هیچگونه شیره بتن از قالب ها خارج نگردد ، گونیا بودن قطعات قالب ها ( کنترل بسیار دقیق آویز پل ها ) کنترل سطوح افقی قالب ها و دیگر موارد احتمالی مربوط به یک قالب بندی با کیفیت مرغوب رعایت گردد.

ب. آرماتور بندی : آرماتور بندی بایستی دارای آرایش منظم ، بستن سیم آرماتوربندی یک در میان ، دارای طول و ابعاد دقیق و مطابق نقشه های اجرایی ، دارای اورلب کافی ( طبق نقشه و دستور مهندس ناظر ) دارای خرک به تعداد کافی و برابر با دستور کار ابلاغی از سوی مهندس ناظر ، دارای آرماتور حرارتی به فواصل مساوی و منظم و دارای ادکای کافی طبق نقشه و مشخصات ، دارای اتصالات کافی تیرچه به تیرها و دارای خاموت های منظم طبق نقشه و مشخصات ابلاغی و دارای برشی که حداقل پرت را شامل شود ، باشد .

ج. بتن ریزی : بتن ریزی بایستی دارای سطح بسیار صاف و منظم ( ماله کش دقیق ) باشد ویبره به اندازه کافی زده شود و به شکلی که عملیات بتن ریزی پرت نداشته باشد ، انجام شود . ( سطوح قالب بندی شده بایستی پس از بازنمودن قالب ها سطحی کاملا صاف و صیقلی داشته باشد .

5-27- زمان بازکردن قالب ها را مهندس ناظر تعیین و ابلاغ خواهد نمود.

5-28- پیمانکار موظف است بتن ستون ها را گونی پیچ نموده و همچنین سطوح سقف ها راگونی بیاندازد و تا مدتی که مهندس ناظر تعیین می کند مرطوب نگاه دارد.

5-29- پیماتکار موظف به جایگذاری داکت ها و رایزرها و محل عبور لوله ها در سقف ها و دیوارها و سازه استخر و حوضچه ها می باشد .

5-30- پیمانکار موظف به میلگرد گذاری آویز سقف های کاذب قبل از اجرای هر بتن ریزی می باشد .

5-31- پیمانکار موظف به نصب صفحات فلزی داخل بتن در قسمت هایی که دستور آن توسط مهندس ناظر صادر می شود می باشد .

5-32- پیمانکار موظف به حمل تیرچه و بلوک و آرماتور به طبقات و به محل اجرای کار می باشد و موظف به ساخت بتون ستون ها با بتونیر ( با پیمانه مشخص ) و ریختن آن به داحل ستون ها می باشد .

5-33- پیمانکار بایستی به شکلی قالب بندی و بتن ریری نماید که لبه کلیه سقف هایی که روی هم قرار می گیرند کاملا شاقول و در محور یکدیگر قرار گیرند .

5-34- پیمانکار موظف است در حدود موضوع قرارداد کلیه موارد ایمنی مندرج در مبحث 12 مقررات ملی ساختمانی ایران را رعایت نماید و چنانچه در اثر عدم رعایت شرایط ایمنی کار توسط پیمانکار و یا قصور کارکنان وی ، خود یا افراد پیمانکار و یا دیگران دچار سانحه شوند ، جبران کلیه عواقب مالی ، حقوقی و جزایی به عهده پیمانکار می باشد و کارفرما هیچگونه مسئولیتی در این رابطه نخواهد داشت . وسائل ایمنی و حفاظتی شامل کلاه چانه دار ، کفش ایمنی ، کمربند ایمنی ، لباس ضخیم کار ، دستکش های مناسب ، ماسک ، عینک و ..... است .

5-35- کارفرما مخیر می باشد که حجم قرارداد را تا میزان 25 درصد افزایش یا کاهش دهد و پیمانکار از این بابت هیچگونه اعتراضی نخواهد داشت .

5-36- تهیه و پرداخت هزینه ایاب و ذهاب افراد پیمانکار ، همچنین تهیه و پرداخت هزینه مسکن و وسائل سکونت و غذای افراد پیمانکار به عهده وی می باشد .

5-37- پیمانکار موظف است افراد دارای صلاحیت فنی را به کار گمارد در غیر این صورت مهندس ناظر حق خواهد داشت طی نامه ای به پیمانکار اعلام و پیمانکار نیز بایستی نسبت به تعویض افراد فاقد صلاحیت اقدام نماید .

5-38- در صورتی که افراد پیمانکار به تشخیص مهندس ناظر و سرپرست کارگاه در داخل کارگاه به هر شکلی باعث بروز هر نوع خسارتی گردند ، پیمانکار موظف به جبران آن به هزینه خود بوده و در صورت استنکاف ، کارفرما مخیر خواهد بود راسا خسارت وارده را مرتفع و هزینه آن را به هر طریقی که صلاح بداند از پیمانکار وصول نماید .

5-39- پیمانکار موظف است ایام و ساعات کاری کارگاه را رعایت نموده و ترتیبی اتخاذ نماید تا سرو صدای کارکرد ماشین آلات و غیره باعث مزاحمت همسایگان نگردد . در صورت نیاز به اضافه کاری با کسب مجوز از کارفرما ، مجاز خواهد بود.

5-40- کارفرما در هیچ یک از موارد احتمالی مورد اختلاف پیمانکار و کارکنان او دخالتی نداشته و مسئولیت هرگونه عوارض ناشی از درخواستهای حقوق و یا موضوعات رفاهی کارکنان پیمانکار به عهده خود پیمانکار است .

5-41- پیمانکار موظف است که کلیه مقررات قانون کار و سایر قوانین موضوع کشور را رعایت نماید .

5-42- پیمانکار موظف است که میخ و گوه و سیم و قطعات اتصالی قالبها را به هزینه خود تهیه نماید .

5-43- مسئولیت کشف هرگونه فساد ، فحشا ، کلاهبرداری ، درگیری و مشابه آن توسط افراد پیمانکار در طول مدت اجرای پروژه به عهده پیمانکار می باشد .

5-44- پرداخت هایی مانند عیدی ، انعام ، پاداش و ... به کارگران خود به عهده پیمانکار می باشد .

ماده 6 –تعهدات کارفرما :

6-1- کارفرما موظف است بر اساس مفاد قرارداد کلیه پرداخت های لازم را به پیمانکار انجام دهد .

6-2- آب و برق مورد نیاز پیمانکار ، جهت اجرای عملیات در محل کارگاه و هر طبقه به طور مجزا با کارفرما می باشد .

6-3- کارفرما می بایستی قالب بندی آجری فونداسیون را اجرا و تحویل پیمانکار نماید ولی قالب بندی استخر و حوضچه ها که چوبی می باشد به عهده پیمانکار است .

6-4- کارفرما بتن فونداسیون و سقفها را ، بوسیله بتن کارخانه ای با پمپ و با هماهنگی پیمانکار تحویل می نماید و در مورد ستون ها فقط تهیه شن و ماسه و سیمان به عهده کارفرما است و مابقی عملیات ساخت و حمل و ریختن بتن ستو ن ها به عهده پیمانکار است . کارفرما تیرچه و سفال و میلگرد را در پای کار تحویل پیمانکار خواهد داد.

6-5- کارفرما سیم آرماتوربندی را بسته به میزان مصرف در اختیار پیمانکار قرار می دهد و پیمانکار موظف است با رعایت حداقل پرت از سیم مذکور استفاده نماید و مجاز به استفاده از سیم آرماتور بندی به عنوان سیم قالب بندی نمی باشد .

6-6- ابزار ووسایل زیر توسط کارفرما تهیه و در اختیار پیمانکار قرارداده می شود :

نردیان ، طناب ، تخته زیرپایی برای کار ، کلیه وسایل ایمنی و حفاظتی ، شیلنگ آب ، گونی به مقدار لازم وسیم آرماتوربندی .

6-7- کارفرما از بابت مواردی که بایستی در اختیار پیمانکار بگذارد ، حق دریافت هیچگونه وجهی را ندارد .

6-8- کارفرما موظف است مکانی جهت استراحت و غذاخوری برای کارگران مهیا نماید .

6-9- کارفرما بایستی سرویس بهداشتی مناسب و کافی کارگران را در کارگاه قبل شروع عملیات احداث نماید .

ماده 7 – مبلغ  قرارداد  :

مبلغ قرارداد از قرار هر متر مربع زیر بنا           ریال می باشد که مبلغ کل آن به میزان              ریال می باشد. که تا 25% قابل افزایش و کاهش می باشد .

تبصره ( 1 ) به قیمت های مندرج در ماه شش این قرارداد هیچگونه تعدیل یا به عبارت دیگر افزایش نرخی تعلق نخواهد گرفت .

تبصره ( 2 ) هیچگونه اضافه بهاء مانند سختی کار ، ارتقاع زیاد ، انحنا ، دهانه های کم یا زیاد ، سوراخ کاری ها ، کنده کاری ها ، حمل بتن و صعوبت ارتفاع و موضوعات دیگر که اجرای کار را مشکل تر می کند ، قابل پرداخت نیست .

تبصره ( 3 ) قیمت واحد در ماده هفت تعیین کننده مشخصات نیست بلکه این قیمت در صورتی قابل اعمال می باشد که کارهای انجام شده بر طبق نقشه و مشخصات فنی باشد .

تبصره ( 4 ) پیمانکار نمی تواند به استناد و شرح قیمت ماده هفت و مقایسه آن با قیمت های روز وجوه دیگری را مطالبه نماید .

ماده 8- نحوه پرداخت :

8-1- پیش پرداخت مبلغ                             ریال به عنوان پیش پرداخت پس از امضاء و مبادله قرارداد و استقرار تجهیزات پیمانکار ( شامل : میز آرماتوربندی ، قیچی آرماتوربری ، بتونیر 350 لیتری و بالا برقی ) در کارگاه ، در وجه نامبرده پرداخت می شود . در قبال پیش پرداخت چکی به مبلغ                          ریال به عنوان تضمین از پیمانکار اخذ می شود . این چک پس از استهلاک مبلغ آن در صورت وضعیت ها به پیمانکار مسترد خواهد شد.

8-2- نحوه پرداخت : پرداختهای موقت بر اساس سطوح اندازه گیری شده و در پایان هر مرحله بتن ریزی (فونداسیون و سقف ها ) بر اساس متراژ به شرح زیر می باشد :

- فونداسیون                      درصد

- سقف اول                       درصد

- سقف دوم                       درصد

- سقف آخر                        درصد

8-3- از هر یک از ردیف های مذکور مبلغ پیش پرداخت به تناسب کسر خواهد گردید .

8-4- از هر پرداخت مبلغ 5% بابت بیمه و 5% بابت مالیات و 10 % از بابت حسن انجام کار کسر خواهد گردید

ماده 9- حل اختلاف  :

در صورت بروز هرگونه اختلافی بین کارفرما و پیمانکار ، موضوع از طریق حکمیت توافق و حل و فصل خواهد گردید . آقای                 به عنوان حکم مرضی الطرفین انتخاب می گردد . حکم داور برای طرفین لازم الاجرا است .

ماده 10- فسخ قرارداد :

10-1- در صورتی که پیمانکار بیش از یک چهارم مدت برنامه زمان بندی تاخیر داشته باشد کارفرما می تواند قرارداد را فسخ نماید .

10-2- در صورت عدم حسن اجرا یا عدم اجرای کامل یا قسمتی از هر یک از مراحل این قرارداد کارفرما میتواند قرارداد را فسخ نماید .

10-3- در صورت انتقال قرارداد یا واگذاری آن به اشخاص دیگر کارفرما می تواند قرارداد را فسخ نماید .

10-4- در صورت تاخیر بیش از یک هفته در شروع به کار قرارداد کارفرما می تواند قرارداد را فسخ نماید .

ماده 11- دوره تضمین :

مدت دوره تضمین قرارداد                          ماه پس اتمام کار می باشد و در صورت بلانقص بدون کار انجام شده مبلغ 10%  حسن انجام تعهدات با تقاضای پیمانکار مسترد خواهد شد.

این قرارداد در تاریخ                         در                 برگ مشتمل بر 11 ماده و 4 تبصره بدون خط خوردگی و در سه نسخه تنظیم یافته و سه نسخه دارای ارزش یکسان و حکم واحد را دارند .

کارفرما                                                                             پیمانکار

برگرفته از کتاب:

- قراردادها در احداث ساختمان ها و پروژه های عمرانی-سید فریمان هاشمی علیا

https://www.evimshahane.com/

عنوان قرارداد :                                                      

پشتيباني نرم افزار جامع بيمارستان

1. مشخصات طرفين قرارداد:

1. موضوع قرارداد :

پشتيباني ، رفع خطاهاي احتمالي نرم افزار ، ايجاد تغييرات موردنياز براي عملكرد درست و به روز رساني نرم افزار ثبت الكترونيكي پرونده بيمار محصول شركت

https://www.openstreetmap.org/user/JoneShort2

1. چارچوب خدمات پشتيباني :

خدمات پشتيباني به معني حفظ و نگهداري سيستمهاي نرم افزاري نصب شده است ، به گونه اي كه سيستم بر اساس آخرين دستورالعملهاي كشوري در زمينه تعرفه ها ، كارانه و صورتحساب بيمه ها بدون وقفه به عملكرد صحيح خود ادامه دهد.

موارد پشتيباني :

3-1 رفع اشكالات نرم افزاري :

3– 1 – 1 خطاي برنامه نويسي مانند Run Time Error

3– 1 – 2  محاسبه غلط اطلاعات در برنامه و گزارشات

3– 1 – 3 ذخيره سازي و بازيابي غلط اطلاعات در برنامه كه به خطاي كاربر در هنگام درج اطلاعات مربوط نباشد

3– 1 – 4 عدم امكان ارائه گزارش درست در چارچوب برنامه ها به سازمانهاي قانوني مانند سازمانهاي طرف قرارداد، بيمه تامين اجتماعي مطابق با قوانين اين سازمانها در زمان قراداد پشتيباني نرم افزار .

3– 1 – 5 اشتباه در صورت حساب بيماران ، كاركرد پزشكان ، قبض صندوق درآمد واحدهاي مختلف بيمارستان كه بعلت خطاي كاربري و يا عدم درج كامل اطلاعات نباشد.

3– 2 پشتيباني سرورها :

3 – 2 – 1 سيستم عامل سرورها و نرم افزارهاي جانبي

3 – 2 – 2 درصورت بروز اشكال مربوط به تنظيم سرورها به نحوي كه روند كار سيستم با اشكال مواجه شود، كارشناسان شركت با هماهنگي مسئول انفورماتيك كارفرما به بررسي اشكال پرداخته درصورتيكه اشكال مربوط به شبكه يا سخت افزار باشد مراتب به اطلاع نماينده انفورماتيكي بيمارستان خواهدرسيد. در غيراينصورت كارشناس شركت به محل اعزام مي گردد.

تبصره 1 : دروهله اول بصورت راهنمايي تلفني و سپس بصورت ريموت و درصورت عدم رفع مشكل ، كارشناس از سوي شركت به محل اعزام مي گردد .

. 3– 2 – 3 پشتيباني از سرويس  REMOTE ACCESS

3– 2 – 4  . پشتيباني از سرويس اتوماتيك BACKUP بر روي سرور اصلي و RESTORE نمودن اطلاعات در صورت بروز خرابي در SQLSEVER بر اساس آخرين نسخه پشتيبان موجود، وظيفه كپي نسخه پشتيبان بر روي

 CDبه عهده مسئول واحد انفورماتيك كارفرما ميباشد.

3 – 3   به روز رساني نرم افزار نصب شده بر اساس تغييرات صورت گرفته و با هماهنگي كارفرما

1. اعمال تغييرات جديد موردنياز كارفرما :

بيمارستان تغييرات جديد كه در جهت ارتقاي عملكرد سيستم نرم افزاري بوده را بصورت مكتوب به شوراي فناوري اطلاعات دانشگاهارسال نموده و پس از بررسي و تنظيم نهايي تغييرات موردنظر به شركت گزارش شده و شركت موظف است ظرف يك هفته برنامه اجرايي مربوطه را با هزينه هاي مربوطه به اين شورا اعلام نمايد. پس از آماده شدن تغييرات درخواستي و اجراي موفق در يكي از بيمارستانها درتمام بيمارستانها ي ديگر نيز اعمال شده و هزينه اي دريافت نخواهد شد. شركت موظف است تغييرات صورت پذيرفته بر اساس درخواست يكي از بيمارستانهاي طرف قرارداد را در تمام بيمارستانهاي تحت پوشش خود اعمال نمايد

1. نحوه گزارش خطاهاي احتمالي :

بيمارستان موظف است خطاي پيش آمده را بصورت كامل و مكتوب به شركت ارسال نمايد و شركت موظف ميگردد بر اساس اولويت خطاي گزارش شده به شرح زير اقدام نمايد:

اولويت اول : خطاهايي كه كاركرد نرم افزار را دچار مشكل ساخته و زيانهاي مالي به بيمارستان وارد ميسازد. در كمتر از 12 ساعت برطرف شود.

اولويت دوم : خطاهايي كه در تهيه گزارشات و صورتحسابها وجود دارد. حداكثر تا يك هفته

اولويت سوم : درخواست تغييرات جديد در راستاي عملكرد مطلوب و ارتقاي نرم افزار و بر اساس زمانبندي توافق شده اقدام گردد.

در سيستم يا نقص فني برنامه

تبصره 1 - شركت موظف است بطور 24 ساعته جوابگوي مواردي راكه به علت وجود Bugدر سیستم یا نقض فنی برنامه بوده بطوریکه Supervisor قادر به رفع آنها نباشد ، اقدام نمايد.

تبصره 2 - شركت موظف است هر سه ماه بر اساس الگوي پيوست ، اقدامات انجام يافته در بيمارستان را به شوراي انفورماتيك دانشگاه گزارش نمايد.

1. مدت انجام قرارداد:

اين قرارداد از تاريخ  لغايت                 و بمدت يكسال قابل اجرا ميباشد.

1. مبلغ قرارداد :

مبلغ اين قرارداد ماهانه         ريال معادل          تومان است .

تبصره  : 1 شركت موظف است ضمانت بانكي معتبر بر اساس قوانين جاري كشوري به بيمارستان ارائه نمايد و یا کارفرما 10% مبلغ کل قرارداد سالیانه را به عنوان سپرده حسن انجام کار نگهداری و در پایان قرارداد پشتیبانی به مجری عودت نماید .

1. روش پرداخت قرارداد:

مبلغ قرارداد هر ماه با ارائه گزارش مستند توسط شركت مجری در زمينه عملكرد همان ماه که به تایید مسئول واحد انفورماتیک کارفرما رسیده باشد توسط كارفرما پرداخت خواهد شد.

https://www.intensedebate.com/people/JoneShort

1. تعهدات كارفرما :

9– 1  كارفرما يك نفررا بعنوان نماينده تام الاختيار خود جهت همكاري و ايجاد هماهنگي هاي لازم كتباً به شركت طرف قرارداد معرفي نمايد.

9– 2  كارفرما موظف است هزينه هاي انجام خدمات را طبق قرارداد راس موعداز محل اعتبارات تخصيص يافته پرداخت نمايد .

9– 3 كارفرما متعهد مي شود اطلاعات لازم را جهت انجام خدمات در اختيار شركت طرف قرارداد قرار دهد

9– 4 كارفرما مكلف است ضمانت حسن انجام كار و اجراي كليه تكاليف قانوني و هرنوع پاسخگوئي به مراجع ذيربط را از شركت طرف قرارداد اخذنمايد .

1.  تعهدات شركت طرف قرارداد :

10,1.  شركت طرف قرارداد يك نفر را بعنوان نماينده تام الاختيار خود جهت پاسخگوئي وايجاد هماهنگي لازم در انجام خدمات

موضوع قرارداد كتباٌ به كارفرما معرفي نمايد

. 10,2  شركت طرف قرارداد متعهد ميگردد نيروي انساني واجد شرايط ، امكانات و تجهيزات را به ميزان كافي جهت انجام

خدمات موضوع قرارداد به كار گيرد .

.10,3  شركت طرف قرارداد متعهد ميگرددكه مشمول قانون منع مداخله كاركنان دولت در معاملات دولتي نمي باشد

.10,4 شركت طرف قرارداد حق واگذاري موضوع قرارداد را به اشخاص ديگر كلاً يا جزاً( اعم از حقيقي يا حقوقي ) ندارد .

. 10,5 هر گونه تغيير در وضعيت شركت طرف قرارداد مي بايستي ظرف مدت 5روز كتباً به كارفرما اعلام گردد.

. 10,6 در صورت فسخ ، لغو يا اتمام قرارداد ، تسويه حساب قانوني كاركنان بعهده شركت طرف قرارداد ميباشد .

.10,7 شركت متعهد ميگرددآموزشهاي تخصصي و حرفه اي لازم را به كاركنان خود (جهت واگذاري كار) بدهد .

.10,8  ضمانت حسن انجام رفتار و اخلاق كاركنان و كيفيت انجام كار آنان به عهده شركت است و شركت در مقابل دستگاه

پاسخگوست .

. 10,9 شركت طرف قرارداد موظف به رعايت نظام هاي جاري دستگاه حفظ اسرار و نكات ايمني مي باشد .

. 10,10 هر گونه تصمیم گیری اساسی در تغییر وضعیت شرکت (مانند تصمیم بر تغییر نوع سرویس ارائه شده توسط شركت مجري) می بایست حداقل شش ماه قبل از انجام تغییر به اطلاع کارفرما رسیده باشد .

1. نظارت :

. 11,1مديريت آمار و اطلاع رساني دانشگاه به عنوان نماينده شوراي فناوري اطلاعات به عنوان ناظر براي حسن اجراي اين

قرارداد انتخاب ميشود.

. 11,2 اين قرارداد با مجوز شوراي فناوري اطلاعات معتبر خواهد بود.

11,3. در صورت بروز اختلاف بين دو طرف ، موضوع در كميته اي با حضور نمايندگان كارفرما ،طرف قرارداد و شوراي فناوري

اطلاعات دانشگاه ، بررسي و تصميم متناسب اتخاذ ميگردد و تصميمات كميته لازم الاجرا است.

11,4  . ناظر با روش شفاف و مستند و توجه به شيوه هاي علمي و مديريتي مبتني بر نظر سنجي و بررسيهاي موردي نظارت خود را اعمال خواهد نمود .

1. روش اصلاح قرارداد :

. 12,1 كارفرما مي تواند در صورت ضرورت نسبت به تغيير ميزان كار با اعلان به شركت طرف قرارداد مبلغ قرارداد را تا 25 درصد و با اخذ مجوز از شوراي فناوري اطلاعات دانشگاه كاهش و يا افزايش دهد .

. 12,2 كارفرما مي تواند در صورت ضرورت در حسن اجراي اين قرارداد و رعايت مقررات عمومي ، شرايط اختصاصي را كه لازم مي داند به اين قراردادضميمه نمايد و كليه پيوستهاي قرارداد با امضاي طرفين معتبر خواهد بود

1. شرايط عمومي قرارداد:

  .13,1 كارفرما در قبال مطالبات نيروي انساني شركت در زمبنه قانون كار ، قانون تامين اجتماعي و ساير قوانين و مقررات مربوط دربرابر وزارت كار وامور اجتماعي ، سازمان تامين اجتماعي و ساير مراجع قانوني ذيصلاح هيچگونه مسئوليتي ندارد.

.13,2  كارفرما حق هر گونه دخالتي در امور داخلي شركت طرف قرارداد را نظير نحوه مديريت و ... از خود سلب مي نمايد .

. 13,3درصورتيكه براساس مستندات عيني بسته به اهمیت نوع تعهد که به تایید واحد انفورماتیک کارفرما رسیده باشد مشخص شود که شرکت طرف قرارداد در اجراي تعهدات خود از نظر كمي يا كيفي كوتاهي و قصورداشته :

.13,3,1در مرحله اول اخطار کتبی از سوی کارفرما به مجری ارسال می گردد

https://unsplash.com/@joneshort2/likes

در صورت عدم پاسخگویی مجری ظرف مدت 24 ساعت پس از ارسال اخطار به مجری به ترتیب زیر عمل خواهد شد

.13,3,2  در مرحله دوم 25 در صد از رقم مورد تعهد كارفرما بعنوان جريمه كسر مي شود

.13,3,3 درمرحله سوم 50 در صد مبلغ از رقم مورد تعهد كارفرما بعنوان جريمه كسر مي شود.

.13,5,4  در مرحله چهارم معادل 50 ذزصذ مقدار ضمانتنامه بانكي از طرف شركت جريمه پرداخت خواهد شد.

.13,6  در صورت ايراد خسارت و عدم اجراي تعهدات از سوي شرکت طرف قرارداد کارفرما مي تواند به ميزان درصدي از مبلغ قرارداد ازمحل طلب ها ، ضمانت نامه ها و سپرده هاي شركت اخذخسارت نمايد ومسئوليت هرگونه حوادث ناشي از کار بعهده پيمانكار( مجري )ميباشد .

1. شرايط اختصاصي قرارداد:

در صورتي كه كارفرما تشخيص دهد كه شركت ،كار موضوع قرارداد را به شخص ثالثي واگذار نموده يا در نحوه انجام كار قصور ورزيده و يا به هر دليلي از انجام موضوع قرارداد سرباز مي زند بايستي در جهت جلوگيري از تضييع حقوق دستگاه  پس از تایید مراجع ذیصلاح نسبت به فسخ قرارداد واخذخسارت (طبق مقررات مربوط) و جايگزيني شركت ديگر اقدام نمايد و شركت حق هيچگونه اعتراضي را ندارد .

1. نشاني طرفين جهت انجام مكاتبات :

15 - 1 نشاني كارفرما :

نشاني :

تلفن :

نشاني پست الكترونيك :

15- 2 نشاني شركت طرف قرارداد :

نشاني :

تلفن :

نشاني پست الكترونيك :

15- 3 نشاني هاي فوق به منزله اقامتگاه قبلي طرفين ميباشد لذا مكاتبات رسمي و ارسال مراسلات از طريق نشاني هاي فوق الذكر قانوني تلقي ميشود . در صور ت تغيير نشاني طرفين موظفند ظرف مدت 48 ساعت يكديگر را كتباً مطلع نمايند در غير اين صورت كليه نامه ها ابلاغ شده تلقي و عذر عدم اطلاع پذيرفته نمي باشد .

1. اين قرارداد در 16 ماده ، 4 تبصره و 5 صفحه و در سه نسخه (كارفرما، مجري، شوراي فناوري اطلاعات دانشگاه) تهيه گرديد كه هر كدام در حكم واحد مي باشند و در تمام شرايط تابع قوانين دولت جمهوري اسلامي ايران است.

علم بیونیک را می توان علم حیات مصنوعی نامید، علمی مانند آنچه در جهان طبیعت ونظام تکرار  و پاسخ اصول بیولوژیکی و ژنتیکی اتفاق می افتد.
معماری بارها از ساختار ها و اشکال طبیعی و طبیعت الهام گرفته است که اخیرا این روند بیشتر در  منطق درونی  پروسه های طبیعی دیده می شود تا ظاهر آنها....
جنبش معماری بیونیک شکل چهار ضلعی و  منتظم ساختمانهای سنتی را برای پدید آوردن ساختمانهای بیولوژیکی و جهان طبیعی نفی می کند.نتیجه ی این دیدگاه مجموعه ای از ساختمان های منحصر به فرد با قالبهای بیولوژیکی و ریاضی می شود امروز هرجا سخن از تکنولوژی به میان می‌آید، تصویر همان دستاوردهای مهم تکنولوژی که پاسخگوی نیازهای اساسی برای انسان امروز و آینده است، به ذهن می‌آیند، اما اگر کمی به مسیر تکنولوژی دقت کنیم کم و بیش به منشاء برخی پدیده‌ها پی می‌بریم، به اینکه مثلاً هر پدیده صنعتی یا ساختمانی از کدام الگوی زنده طبیعت الهام گرفته است

.
سال‌هاست که محققان در پی اثبات علیت و موجودیت این ارتباط هستند تا از طریق آن چگونگی شکل گرفتن سیستم‌های مختلف زندگی را بررسی و توجیه کنند و هم آنها هستندکه از رهاورد این تحقیقات، با تلفیق دو واژه «بیولوژی» و «تکنیک»،‌علم «بیونیک» را به عنوان دانشی که مسایل فنی را از راه‌های زیستی حل می‌کند، بنا نهاده‌اند

مهمترین چیز برای معماری بیونیک آن است که ساختمان بتواند زنده بودن خود را القاء کند

واژه بیونیک نخستین بار توسط سرگرد جک استیل ،افسر هوانوردی ارتش امریکا،به کار برده شد.وی علم سیستمهایی را که شالوده ی آنها سیستمهای زنده است یا خصوصیات سیستمهای زنده را دارند را علم بیونیک نامید

https://www.ted.com/profiles/32552286

.
اگر چه خود بیونیک هنوز به عنوان یک علم نوپاست، اما فعالیت بیونیکدانان را که همواره در جستجوی یک الگوی زنده برای توجیه هر پدیده هستند، می‌توان در حوزه علوم کاربردی مطرح کرد.
چارلی لوکستون از پیشگامان عرصه معماری بیونیک نقطه تمرکز معماران بیونیک را استفاده به جا از مواردی در طبیعت می‌داند که موجب استحکام ساختمان و ایجاد تنوع و آرامش در فضا می‌شود.
روح بخشیدن به ساختمان یکی از تمایلات معماری بیونیک است که طراحان این رشته با توجه به قدرت سازه برای تنفس (زنده‌نمایی)، به کمک خطوط مستقیم یا منحنی خالص و القاء آهسته تمامیت سازه به آن دست پیدا می‌کنند

طرح های اولیه ی شناخته شده ی بیونیک:

.نام پروژه:ماشین پرنده

یکی از بهترین طرح‌های شناخته شده از علم بیونیک اثر لئوناردو داوینچی نقاش معروف است که ماشین پرنده را براساس ساختمان بدن یک خفاش طراحی کرد. استدلال او این بود که خفاش دارای بال کاملا پوشیده‌ای است که هوا را از خود عبور نمی‌دهد و دارای پوستی پرده مانند است که آن را تقویت می‌کند.
حدود 400 سال بعد از طرح داوینچی ، ماشین پرنده توسط کلمنت آدر با الهام از خفاش ساخته شد و در سال 1890 تا ارتفاع 15 متری پرواز کرد

.نام پروژه:ساخت زیر دریایی
در ساخت زیردریایی‌ها نیز از بدن دلفین الهام گرفته شده است. این جانور با نیروی عضلانی کم می‌تواند به سرعت در آب حرکت کند و راز این حرکت در پوست دو لایه بدنش است. لایه پوست بیرونی قابل ارتجاع و لایه پوست درونی شبیه یک رشته لوله پر شده از ماده اسفنجی است.
این ویژگی باعث می‌شود تلاطم ناشی از جریان پرفشار آب چندان محسوس نباشد، زیرا پوست قابل ارتجاع بیرونی، فشار را به لایه اسفنجی و تراکم‌پذیر درونی که مانند فنر عمل می‌کند منتقل می‌کند، به طوری که جریان پرتلاطم پیش از آن که فرصتی برای پیشروی پیدا کند از بین می‌رود و به همین دلیل است که در طراحی زیردریایی، جدار آن را مانند پوست دلفین می‌سازند

بیونیک و الهام از طبیعت:

بشراز ابتدا سعی داشته است برای ساخت وطراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت ومحیط زیست اطراف خود الهام گیرد . به عنوان مثال ، با تارهایی که عنکبوتها می  بافند برای ساخت  نمایشگاه  ( مونترال )  اثرفرای اتو ،  به  کار  گرفته شد.در واقع عنکبوتها با بافت تارهایی به استحکام پولاد خانه می سازند

http://www.cplusplus.com/user/JoneShort2/

 زنبورها بارعایت کلیدی قوانین هندسی پناهگاهی امن ومطمئن برای خود طراحی می کنند ، موریانه هایی که خانه های خودرا در بیابان ودر هوای   بسیار  گرم  می سازند تلاش  می کنند  با  کندن  راهرویی  پیچیده در  خاک   با سیستم گرمایی وتهویه داخل لانه های خود را  خنک نگه دارند

.

پروژه های معماری معاصر  این سبک:

1. برج پیکر انسانی(برج ترنینگ)
2. المپیک آبی لندن

LILYPA 3.شهر شناور

4. برج سنجاقک نیویورک
5. برج کاکتوس

6.فاز 2 برج میلاد

پروژه شماره 1
نام پروژه:برج پیکر انسانی(برج ترنینگ)
محل اجرا: سوئد
ایده اولیه :بدن انسان
طراح:سانتیاگو کالاتراوا

معرفی پروژه:کاربری این برج تجاری_مسکونی می باشد,سیستم سازه ای به کار رفته در این برج هسته مرکزی واسلئب بتنی,جنس سازه بتن مسلح و فولاد می باشد,190متر ارتفاع و دارای 56 طبقه می باشد و زاویه چرخش 90 درجه ای




طرح اولیه این ساختمان بر اساس مجسمه ای به نام twisting torso که کالاتراوا آنرا با الهام از فرم بدن انسان در حال چرخش ساخته گرفته شده است

طرح برج از 9 واحد مکعب تشکیل شده که با صعود به سمت بالا به نحوی دور هسته مرکزی میچرخد که بالاترین سطح برج 90 درجه سانتیگراد نسبت به پایین ترین سطح چرخیده است.
از مزایای منحصر به فرد این بنا امکان انتخاب منظره دید توسط ساکنان است

این ساختمان طوری طراحی شده که برای هر نیازی و در هر شرایطی قابل استفاده باشد
نور,تهویه و کاربرد آسمان خراش آن را به یکی از پیشرفته ترین برج های سبز تبدیل کرده است.
این بنا شامل یک سیستم چرخه و بازیافت مواد است که برای سوخت اتوبوس های شهری مورد استفاده قرار میگیرد.
عایق کاری حرارتی نما نیز بر طبق استاندارد های سوئد بر روی پانل ها انجام شده است,حدود 2800 پانل و 2250 پنجره در نما وجد داردکه پانل ها منحنی و شیشه ها تخت هستند.


این آسمان خراش توسط تونل باد تست شده است که نتایج نشان می دهد این آسمان خراش مارپیچ در مقایسه با یک آسمان خراش عادی تحمل بیش تری در برابر نیروی باد دارد.
میزان انحراف نوک این برج در برابر بزرگترین نیروی باد تست شده 0.3 متر می باشد

ایمنی این ساختمان به دلیل سازه بتنی ضد آتش ویک آبپاش بسیار پیشرفته بسیار بالاست .همچنین این ساختمان به سلول ها و مناطق آتش تقسیم شده است که از گسترش سریع آتش جلوگیری میکند

بهره گیری از بدن انسان در این برج برای رسیدن به حجم آن را تبدیل به اولین نمونه های معماری بیونیک کرده است.

پروژه شماره 2:المپیک آبی لندن
ایده اولیه:شکل موج های آب رودخانه تیمز لندن
تیم طراحی:زاها حدید




تیم برنده طرح المپیک آبی لندن با مدیریت زاها حدید در سال 2005 از میان 200 شرکت داوطلب در سراسر دنیا که برای طراحی در لندن ثٍبت نام کرده بود انتخاب شد در این طرح مرکز ورزش های آبی المپیک ساخته خواهد شد

استخر بازی های المپیک بخش عمده این طرح را تشکیل میدهد که قسمتی از آن به شکل s متحرک ساخته شده و آب جاری در آن تلفیقی رویایی ایجاد کرده است

این مرکز که شبیه به یک سفره‌ماهی عظیم با باله‌هایی متحرک طراحی‌شده، انتظار می‌رود به یکی از زیباترین جلوه‌های بصری این مرکز و یکی از مناطق توریستی شهر لندن تبدیل شود.


این مرکز آبی که در منطقه استرات‌فورد در شرق لندن و با صرف هزینه‌ای حدود 300 میلیون پوند/480 میلیارد تومان به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید، شامل دو استخر 50 متری به علاوه یک استخر مخصوص شیرجه است. پس از مرحله عایق‌بندی این استخر‌ها با بیش از 180‌هزار کاشى فیروزه‌ای فرش خواهند شد.

در ساخت این ساختمان پیچیده با سقف قوسی‌شکل و دو بال متحرک حدود 3360 تن میله فولادی به کار رفته است، بال‌های متحرک مطابق شرایط آب‌و‌هوایی باز می‌شوند و جمع خواهند شد. در این مرکز که علاوه بر مسابقات شنای المپیک و شیرجه، محل برگزارى بازی‌های نهایی واترپلو نیز خواهد بود، 17500 صندلی در جایگاه تماشاگران در نظر گرفته شده است. پس از اتمام بازی‌ها تعداد این صندلی‌ها به 2500 عدد کاهش پیدا خواهد کرد، فضایی به گردهمایی‌های عمومی اختصاص خواهد یافت و استخرها برای رقابت‌های ملی و منطقه‌ای مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
سقف موجی شکل این طرح بازتاب رهاه پر پیچ و خم رودخانه ای است که از وسط پارک المپیک لندن میگذرد ودر بخش ورودی و در خارج از پارک قرار گرفته است ونشانه وحدت و هماهنندی مردم به شمار می آید
ریچارد راجرز درباره این طرح اینگونه میگوید
ویژگی تندیس گونه واستثنائی این سازه به گونه ایست که آن را منحصر به فرد ساخته وتوریست ها وبازدید کننده ها را به شرق لندن جذب میکند

پروژه شماره3:شهر شناور LILYPAD
ایده اولیه:گرمای زمین و نیلوفر آبی
طراح:وینسنت کاله بات

با توجه به پیش بینی بالا رفتن سطح آب دریاها طی قرن بعد، به سبب تغییرات آب و هوایی، بسیاری از مردمی که در مناطق کم ارتفاع و پست زندگی می کنند، احتمالا از خانه های خود آواره خواهند شد.


وینسنت کالبات "Vincent Callebaut" معمار 34 ساله بلژیکی، مقصدی را برای نقل مکان این دسته از افراد در نظر گرفته است.
این ایده که لی لی پد نام دارد، یک شهر کاملا خودکفای شناور روی آب است که طرح آن از نیلوفرهای آبی ویکتوریا الهام گرفته شده و جمعیتی معادل 50000نفر را در خود جای می دهد.
جنس بدنه این شهر از الیاف پلی استر بوده و توسط لایه ای از دی اکسید تیتانیوم (TiO2) پوشیده خواهد شد؛ که این پوشش می تواند با اشعه ماورای بنفش واکنش داده و با جذب آلودگی هوا به تصفیه آن بپردازد.


سه کوه و سه تفریحگاه ساحلی، تالاب مصنوعی مرکزی این شهر - که زیر سطح آب قرار دارد - را احاطه خواهند کرد. این سه کوه و تفریحگاه به محلی برای کار، خرید و سرگرمی اختصاص یافته و باغ ها و بخش پرورش آبزیان این شهر که زیر سطح آب واقع شده نیز برای تامین مواد غذایی و زیست-توده (Biomass)، مورد استفاده قرار خواهند گرفت.


زیست-توده یا بیومس (Biomass) یک منبع تجدید پذیر انرژی است که از مواد زیستی شامل بقایای گیاهی بدست آمده و برای تولید الکتریسیته یا گرما به کار می رود. مثل بقایای درختان و... همچنین این شهر معلق بطور کامل از فناوری های انرژی های تجدید شونده مثل انرژی خورشیدی، حرارت، باد، جزر و مد و بیومس یا زیست-توده، بهره برده تا انرژی مورد نیاز و حتی مازاد بر مصرف خود را نیز تولید کند.


لی لی پد ها می توانند نزدیک ساحل، و یا آزادانه هر کجا که ممکن باشد، واقع شوند.



درحالی که ایده شهر معلق "لی لی پد" کالبات (معمار بلژیکی)، با هدف فراهم نمودن مکانی برای زندگی افرادی که خانه های خود را از دست داده اند، قابل تحسین است، اما به نظر می رسد این افراد، آخرین کسانی باشند که قادر به پرداخت هزینه سرسام آور مکانی روی آن باشند، هزینه ای که به احتمال زیاد فوق العاده زیاد خواهد بود.

پروژه شماره4:برج سنجاقک نیویورک
ایده اولیه:بال سنجاقک
طراح:وینسنت کاله بات

طراح این برج، شرکت بلژیکی Vincent Callebaut Architecture می باشد. این گروه، یک مزرعه عمودی را با الگوبرداری از بال های سنجاقک طراحی کرده است. این برج که در شرق جزیره روزولت در ایالت نیویورک واقع شده، یک ارگانیسم زنده است که در مصرف آب، انرژی و تولید غذا خودکفاست. این آسمانخراش دارای 132 طبقه و 600 متر ارتفاع است که برای تولید 28 زمین زراعی مختلف شامل میوه، سبزیجات، حبوبات، گوشت، لبنیات و تخم مرغ تطبیق داده شده است.


هدف از طراحی این برج، خدمت معماری به کشاورزی جدید است که با توجه به نیاز جامعه به استقلال غذایی و با توجه به افزایش جمعیت و کاهش زمین قابل کشت در آینده مطرح می شود. این طرح مدلی از کشاورزی شهری است که ترکیبی از برنامه های مسکونی، اداری و آزمایشگاهی را با استفاده از طراحی و مهندسی بوم شناختی ارائه می کند که در آن فضاهای کشاورزی به صورت عمودی در طبقات مختلف قرار گرفته اند و توسط ساکنان اداره می شوند.

این مزرعه عمودی کاربرد پایدار کشاورزی ارگانیک براساس تولید فشرده است که طبق دوره های فصلی تنوع می یابد. این نوع کشاورزی با توجه به استفاده مجدد از زباله های زیست تجزیه پذیر و حفاظت از انرژی و منابع تجدید شدنی برای طراحی یک اکوسیستم است. در این آسمانخراش هیچ چیز هدر نمی رود و همه چیز در یک چرخه پیوسته قرار دارد.
در این پروژه علاوه بر حفظ زمین طبیعی، ارتباط بین تولیدکننده و مصرف کننده راحت تر می شود و حرکت اتومبیل ها و ترافیک شهری برای رساندن مواد غذایی به مصرف کننده و مصرف سوخت و آلودگی های ناشی از آن نیز کاهش می یابد. مفهوم سازماندهی پخش محصولات تازه در مسیرهای کوتاه، ارتباط مستقیم با مصرف کننده است. برای حل بحران زمین، این ساختمان با فرم یک برج بیونیک به صورت عمودی امتداد می یابد و باغی برای گیاهان و جانداران و محلی برای تولید غذا توسط ساکنان ایجاد می کند.


معماری بیونیک این برج، سازماندهی عملکردی را نمایش می دهد که به وسیله دو برج کشیده تقارن در اطراف یک گلخانه اقلیمی بزرگ که به آن ها متصل است سازماندهی می شود و بین دو بال شفاف با الهام از بال های سنجاقک گسترش پیدا می کند. این بال های پر نور از جنس فلز و شیشه است. فرم یاد شده با توجه به استفاده از انرژی خورشید و باد طراحی شده و به گونه ای است که بیشترین استفاده از انرژی خورشید را مهیا می سازد. این مجموعه دارای سیستم گرمایش و سرمایش انفعالی است. شفاف و شیشه ای بودن بال ها، نیازهای گیاهان را به نور برطرف می کند. این بال ها گلخانه را احاطه می کنند و با کلکتورهای خورشیدی که برق تولید می کنند پوشیده می شوند. در این ساختمان علاوه بر سلول های فتوولتائیک برای تولید برق، از دیگر انرژی های تجدیدپذیر شامل انرژی خورشیدی برای گرمایش، انرژی باد و توربین های آبی استفاده می شود. همچنین، بازیافت زباله ها نیز مورد مصرف قرار می گیرد

https://www.bitsdujour.com/profiles/dbUfX1

پروژه شماره5:برج کاکتوس
این برج بزرگترین کاکتوس بتنی جهان می باشد. نکته ی مهم در این برج، شکل دادن بتن به گونه ای است که حتی خلل و فرج کاکتوس نیز

در آن رعایت شده است.

با این که برج از لحاظ بخش تکنولوژی خیلی قوی نیست، اما تاثیری که در کاهش دی اکسید کربن در محیط اطرافش می گذارد، قابل توجه و یک امتیاز برای آن محسوب می شود
این برج در روتردام هلند در 19 طبقه ساخته شده و 98 واحد دارد. به دلیل طراحی بالكن‌های این واحدها، هر واحد از نور بسیار خوب و كافی برخوردار است. ظاهر زیبا و عجیب این برج خیره‌ كننده است

پروژه شماره 6

نام پروژه: فاز 2 برج میلاد

طراح:زاها حدید

ایده اولیه:هرم

نکته قابل توجه در مورد زاها حدید ارائه طرح فوق العاده او در فاز دوم برج میلاد است. همانطور که می دانید فاز یک این پروژه اجرای بلندترین برج مخابراتی دنیا در 12طبقه، شامل سکوی دید باز، رستوران گردان، رستوران ویژه، کافی شاپ، گالری های هنری،‌ طبقات ویژه مخابرات و تلویزیون را شامل می شد. برای اجرای فاز دوم برج میلاد، خرداد ماه سال 1391 فراخوان بین المللی مسابقه طراحی و معماری برگزار شد که در نتیجه در میان 31اثر ارائه شده، 3 اثر انتخاب شد که در نهایت طرح زاها حدید به عنوان طرح برتر برگزیده شد. فاز دوم برج میلاد شامل مجموعه اداری، اقامتی، تفریحی و هتل می باشد. این پروژه دارای مشخصات زیر می باشد:
–متراژاینپروژه 300،000 هزار مترمربع
–مرکز تجارت جهانی با 120هزار مترمربع زیربنا
– هتل 5ستاره و ملحقات 95 هزار مترمربع (این هتل برای ارائه تسهیلات اقامتی و پذیرایی گردشگران داخلی، خارجی و شرکت کنندگان در همایش ها پیش بینی شده است).
- مجموعه تجاری 63 هزار مترمربع ( امکانات این مجموعه تجاری شامل بخش معاملات بازرگانی داخلی و خارجی، نمایشگاه های کالا و خدمات، ارتباطات علمی و فنی، ارتباطات مخابراتی و تصویری و بخش خدمات است).
–پارکینگ 170هزارمترمربعشامل 5000 واحد
سایتپروژهفازدومبرجمیلاد،درمجاورتبرجمخابراتیمیلادودرفضاییبازیربنای 300،000 هزارمترمربعقرارگرفتهاست. درطراحیاینفازازپروژه،بلندترنبودنارتفاعسازههایطراحیشدهدرجهتحفظاهمیت و ارتفاع برج میلاد حائز اهمیت بوده است. در مقایسه با دیگر طرح های ارائه شده، این پروژه دارای ساختاری باهویت و فرمی خاص است. فرم این ساختمان از ساختار هرم الگوبرداری شده است.
تعامل با محیط نیز از مبانی به کار رفته در پروسه طراحی بوده است. در جهت بهره گیری مناسب از روشنایی روز در فضاهای داخلی، مابین ساختمان ها فضاهای توخالی با زاویه بندی ویژه طراحی شد. در طراحی این ساختمان ها از اصول طراحی پارامتریک نیز بهره گیری شده است

.نتیجه گیری:

.به طور کلی بیونیک  ومعماری بیونیک علمی است که به الهام یابی فنی از ساختمان ها رفتارها وارتباطات گوناگون عالم جانداران می پردازد. امروزه بشر با ساخت مدل های واقعی معماری ملهم از طبیعت با قدرت خلاقیت  و سازندگی  طبیعت به  رقابت برخواسته  است . روح بخشیدن به ساختمان یکی از تمایلات معماری بیونیک است که طراحان این رشته با توجه به قدرت سازه برای تنفس (زنده‌نمایی)، به کمک خطوط مستقیم یا منحنی خالص و القاء آهسته تمامیت سازه به آن دست پیدا می‌کنند و مهمترین چیز برای معماری بیونیک آن است که ساختمان بتواند زنده بودن خود را القا کند.

منابع:

• فرآیند نوآوری و توسعه علمی(فاطمه حیدریان)
• سایت:تکین طرح
• مقاله جواد ایرجی
• مهندسی خلاقیت بیونیکی

    مقدمه

انسان از ابتدای آفرینش به نوعی از محیط زیست اطراف خود الهام گرفته است و در ساخت و طراحی وسایل مورد نیاز خود از آنها استفاده کرده است.

https://sketchfab.com/JoneShort2

بیونیک و معماری

بیونیک علمی است که به الهام یابی فنی از ساختمانها ، رفتارها و ارتباطات گوناگون عالم جانداران می پردازد. عنکبوت ها با طراحی و بافتن ریسمان هایی که به استحکام پولاد هستند ، برای خود آشیانه هایی می سازند ، يا زنبورها با رعایت کلیه قوانین هندسی ، پناهگاهی امن و مطمئن برای خود طراحی می کنند. موریانه ها خانه های خود را در بیابان ها در هوایی بسیار گرم می سازند و تلاش می کنند با کندن راه هایی پیچیده در خاک ، سیستم گرمایی و تهویه داخل لانه های خود را خنک و متعادل نگه دارند. خاک انباشت لانه های آنها به صورت یک مجموعه کامل طراحی شده تا بتوانند نیازهای طبیعی خود را تامین کنند. اینها نیز معمارند ولی معمارا نی طبیعی. طی حدود 3/8 میلیارد سال از آفرینش زمین ، طبیعت خود ، طراح و معمار نهایی است. طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته اند با طراحی لازم بر مشکلات محیط زیست فائق آیند بیونیک که در لغت به معنی"زیست شناختی " یا " به کارگیری اندام های ساختگی طبیعی" آمده است برای اولین بار توسط دانشمند آمریکایی به نام جک .ای.استیل در سال 1959 به کار برده شد. وی بیونیک را علم سیستم هایی که شالوده و پایه تمامی سیستم های زنده است می دانست . انسان در طول زندگی خود سعی دارد که برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام بگیرد. به عنوان مثال ، ساختمان بدن خفاش برای لئوناردو

داونچی ایده ای بود تا بتواند ماشین پرنده را طراحی کند. یروهای عضلانی و در عین حال سرعت زیاد دلفین ها ، جرقه ای برای ساختن زیردریایی بود و یا می تواند به سامار اشاره کرد ، که این میوه پس از جدا شدن از گیاه مورد نظر، بال هایش را با زاویه ای مشخس باز کرده و به صورت منحنی و با وزش باد شروع به چرخش کرده وسپس آرام به زمین می افتد. دانشمندان با الهام گیری از این گیاه به طراحی بالگرد ، روی آوردند. در زمینه خود معماری وساخت با وسایل ساختمان نیز معماران ومهندسین از عالم طبیعت بهره گرفته اند که از آن جمله می توان به شکل مارپیچ داخلی نوعی صدف به نام کونوس که برای طراحی خانه ها استفاده شده ، اشاره کرد.

بناها در معماری بیونیک یا معماری طبیعی یا با استفاده از مواد شکننده و نا پایدار ساخته می شوند و یا از یک مکان طبیعی که در زمین یا صخره شکل گرفته استفاده می شده است یکی از این مکان های طبیعی ، غارها هستند. معماری غاری که معمولا جنبه ای ازمعماری مقابر ، است از عصر باستان وجود داشته و از بارزترین نمونه های این سبک معماری می توان به معابر کاتوکومب رم و ناپل و مقابری در لبنان اشاره کرد. کلیساهای سنگی در ارمنستان و نیز غارهای بسیار بزرگ مسکونی مکشوف در گورمه ترکیه و ماترا در جنوب ایتالیا ، نیز از دیگر نمونه های این سبک معماری است. این بناها احتمالا چیزی شبیه به لانه های بزرگ موریانه ها که هزاران موریانه را در خود جای می دهند ، بوده اند.معماری گلی یا خاکی را نیز می توان یکی از شاخه های معماری طبیعی در نظر گرفت. شهرهای قدیمی و تاریخی همچون صنعا در یمن یا ساختمانهای گلی دو گون در مالی نمونه هایی از این سبک هستند. معماری بیونیک ، فقط محدود به چند نقطه خاص در دنیاست.

https://profile.hatena.ne.jp/JoneShort2/

از مشهورترین نمونه ها که در آنها از سبک بیونیک برای طراحی و ساخت انها به کار برده شده،می توان به بنای زیر اشاره کرد: - بانک کارمرز در فرانکفورت آلمان - ساختمان اینونیک در کمبریچ - پروژه همزیگری صنعتیkalundborg در دانمارک با اینکه امروزه سبک معماری بیونیک گسترش فراوان یافته و استقبال از آن در سراسر جهان رو به افزایش است ولی باید به طور کلی به این مسئله توجه داشت که جزئ به جزئ از طبیعت و محیط زیست اطراف برای هر پروژه ای کار ساده ای نیست و باید کلیه مسائل جغرافیایی آب و هوایی ، اقتصادی و... را در نظر گرفت.

موريانه ها

موريانه‌ها به‌صورت اجتماعي با تقسيم كار بين افراد طبقات مختلف، زندگي مي‌كنند. افراد اين طبقات از نظر ظاهر و رفتار متفاوت مي‌باشند و چرخه‌ي زندگي پيچيده‌اي را دارند. اين طبقات به مولدين بالغ، كارگرها و سربازها تقسيم مي‌شوند. مولدين بالغ به رنگ خرمايي روشن تا قهوه‌اي مايل به قرمز تا سياه متغير مي‌باشد. اندازه‌ي حشرات كامل با بال‌ها از 7/12 ميليمتر تا 4/25 ميليمتر مي‌باشد. از مشخصات ديگر چشم‌هاي كاملاً رشد يافته، بال‌هاي غشايي، دو جفت شاخك تسبيحي شكل و آرواره‌هاي بالايي كه به وضوح قابل مشاهده هستند، مي‌باشند. در طول زمان‌هاي خاصي از سال، موريانه‌هاي بال‌دار، كلني را در گروه‌هايي كه همان Swarmer ها هستند ترك مي‌كنند. در طول اين زمان حشرات كامل ممكن است به سمت نور جلب شوند. همان‌طور كه بال‌دارها (جنس نر و جنس ماده) روي زمين فرود مي‌آيند بال‌هاي آن‌ها مي‌افتد و شروع به جستجوي محلي مناسب براي تأسيس كلني مي‌كنند.

جنس‌هاي نر از طريق بو يا فرمون به جنس‌هاي ماده جلب مي‌شوند و جنس ماده را تعقيب مي‌كنند. آن‌ها با همديگر داخل چوب يا خاك مرطوب، كه به گونه بستگي دارد، وارد شده و اطاقكي را كه جفتگيري در آن صورت مي‌گيرد و ملكه در آن‌جا شروع به تخم‌گذاري مي‌كند را ايجاد مي‌كنند. هر سال از ميليون‌ها بال‌داري كه پرواز مي‌كنند تنها درصد كمي از آن‌ها (معمولاً كمتر از يك درصد) موفق به ايجاد كلني مي‌شوند.طبقه‌ي كارگر از مهمترين طبقاتي هستند كه صاحب‌خانه‌ها مي‌بينند و مسئوليت انجام كار داخل كلني را به‌عهده دارند. كارگرها وظيفه‌ي مراقبت از تخم‌ها و افراد جوان، ساختن تونل‌هاي كلني و در صورت خراب شدن تعمير آن‌ها، جمع‌آوري غذا، كمك به موريانه‌هاي ديگر زماني كه آن‌ها پوست‌اندازي يا رشد مي‌كنند و تيمار نمودن، تميز كردن و تهيه‌ي غذا براي هم‌لانه‌اي‌هاي ديگر و يكديگر را برعهده دارند.

اگر حمله‌اي به‌وسيله‌ي مورچه‌ها و يا موريانه‌هاي خارجي صورت گيرد، كارگرها در دفاع از كلني به‌ سربازها كمك مي‌كنند. فعاليت اصلي طبقه سرباز دفاع از كلني در برابر

موريانه‌هاي ديگر و مورچه‌ها مي‌باشد. موريانه‌ها براي دفاع از آرواره‌هاي برآمده‌ي بزرگ خود استفاده مي‌كند.براي انتخاب روش مديريتي هر نوع موريانه تشخيص آن‌ها مهم مي‌باشد. بنابراين جمع‌آوري نمونه‌هايي از موريانه‌هاي سرباز و در زمان ممكن موريانه‌هاي بال‌دار مهم مي‌باشد. مورچه‌هاي بال‌دار غالباً با موريانه‌هاي بال‌دار اشتباه گرفته مي‌شوند اما براي تفكيك اين دو حشره چندين مشخصه وجود دارد كه با چشم قابل رؤيت مي‌باشد.

مورچه‌ها دو جفت بال شفاف نا‌مساوي دارند در حالي‌كه موريانه‌ها چهار بال مساوي دارند كه معمولاً به سمت عقب روي بدن قرار مي‌گيرند. گاهي اوقات موريانه‌ها را از آن جهت كه شبيه مورچه‌ها به‌نظر مي‌رسند به‌عنوان مورچه‌هاي سفيد مي‌شناسند . در حال حاضر بیش از 2600 گونه‎ی مختلف از موریانه‎ها شناسایی شده‎اند با این وجود همه این افراد متفاوت را می‎توان در چهار گروه مشخص قرار دارد: 1) موریانه‎های چوب مرطوب

 2) موریانه‎های چوب خشک

 3) موریانه‎های زیرزمینی

 4)موریانه‎های تپه‎ساز یا لانه درختی

موریانه‎های چوب مرطوب پراکندگی‎شان خیلی محدود است. نام آن‎ها از این واقعیت گرفته شده که آن‎ها در چوب خیلی مرطوب بویژه کنده‎ها و در ختان افتاده در کف

جنگل زندگی و تغذیه می‎کنند. موریانه‎های چوب خشک در اکثر قاره‎ها شایع هستند آن‎ها نیاز به تماس با رطوبت یا خاک ندارند. موریانه‎های زیرزمینی در بسیاری از

قسمت‎های جهان فراوان هستند و گاهی اوقات چندین متر در عمق خاك زندگی و رشد و نمو می‎کنند.

. بعضی موریانه‎های زیرزمینی ممکن است لانه‎ها را در روی درختان یا در محل‎هایی در بالای سطح خاک بسازنند. بالاخره بعضی از موریانه‎های تپه‎ساز قادر به ساختن برج‎های گلی به ارتفاع 8 متر یا بیشتر هستند تعداد و محل پراکندگی اغلب تپه‎های موریانه می‎تواند چشم اندازهای قابل توجه‎ای عموماً درآفریقا، استرالیا، جنوب شرقی آسیا و قمست‎هایی از آمریکای جنوبی ایجادکنند. تپه‎هاي موریانه در آمریکای شمالی یا اروپا یافت نمی‎شوند

کلمات کلیدی

موریانه ، برسی لانه موریانه ، الهام از لانه موریانه در معماری

فرایند ساخت لانه موریانه ها

در ابتدا صد ها موریانه به این طرف وآن طرف حرکت میکنند.هر موریانه به محض رسیدن به فضایی که کمی بالاتر از سطح زمین قرار دارد شروع به ترشح بزاق میکند و خاک را به به بزاق خود آغشته میکند.به این ترتیب گلوله های کوچکی با بزاق خود

درست میکند.علیرغم خصلت کاملا تصادفی این رفتار نتیجه تا حدی منظم است.در پایان این مرحله در منطقه ای محدود تپه های کوچک مینیاتوری از این گلوله های کوچک آغشته به بزاق شکل میگیرد.پس از این همه تپه های مینیاتوری باعث میشود

تا موریانه ها رفتار دیگری از خود نشان دهند.در واقع این تپه ها به صورت نوعی نشانه برای موریانه ها عمل میکند.هر موریانه به محض رسیدن به این تپه ها با انرزی بسیار

بالایی شروع به تولید گلوله های خاکی با بزاق خود میکند.این کار باعث تبدیل شدن تپه های مینیاتوری به نوعی ستون می شود.

این رفتار ادامه میاد تا زمانی که ارتفاع هر ستون به حد معیینی برسد.در این صورت موریانه ها از خود رفتار سومی نشان می دهند.اگر در نزدیکی ستون فعلی ستون دیگری نباشد بلافاصله آن ستون را رها می کنند در غیر این صورت یعنی در حالتی که در نزدیکی این ستون تعداد قابل ملاحظه ای ستون دیگر باشد موریانه ها شروع به وصل کردن ستونها و ساختن لانه ها می کنند. تفاوت های هوشمندی اجتماعی انسان با هوشمندی توده ای موریانه را در همین رفتار ساخت لانه میتوان مشاهده کرد.کارگران ساختمانی کاملا براساس یک طرح از پیش تعیین شده عمل می کنند در حالی که رفتار اولیه موریانه ها کاملا تصادفی است.علاوه بر این ارتباط مابین کارگران ساختمانی مستقیم واز طریق کلمات و... است ولی بین موریانه ها هیچ نوع ارتباط مستقیمی وجود ندارد و آنها تنها به صورت غیر مستقیم واز طریق نشانه ها با هم در ارتباطند.

ساختمانهای ساده لانه های گونه های ابتدايي کاملا مخفی است و پيدا کردن آنها بسيار مشکل می باشد ، آشيانه آنها معمولا از سيستمهای تو در تو و نامنظم راهروها و حجره هايي تشکيل شده است که جهت زندگی و ذخيره مواد غذايي مورد استفاده قرار می گيرند ، ملکه ممکن است کوچک باقی بماند ، او خلاف ملکه اجتماعات متشکلتر که در حجره خاص محصور است ، متحرک می باشد . اين موريانه ها در چوب خشک زندگی می کنند و از خطرناک ترين آفات محسوب می شوند.

وقتی اين نوع (Kalotermes) از موريانه ها برای ساختن دالانهايشان تيرهای چوبی را خالی می کنند درست مانند مورچه های نجار با توجه به بافت چوب کار می کنند . بعضی از راهرو ها که در انتهايشان حفره بزرگی قرار دارد ، برای انبار کردن فضولات مورد استفاده می باشد . اين موريانه ها هميشه در همين فضای محصور زندگی می کنند و فقط هنگام کوچ نرها و ماده ها از لانه ، سوراخهايي به فضای خارج می سازند . اما لانه های بعضی از موريانه ها دارای سوراخهايي هستند که برای انتقال فضولات به خارج مورد استفاده قرار مي گيرند . البته اين سوراخها را هميشه سربازان با سرهاي بزرگشان بسته اند .

شباهت عجيبی ميان رفتار اينها و بعضی از مورچه ها وجود دارد . بعضی ديگر از گونه های ابتدايي لانه شان را در زير خاک در دشتها و مناطق نيمه صحرايي می سازند ، يکی از آنها آشيانه کروی شکل در عمق سه متری يا بيشتر مي سازند که تعداد زيادی راهرو و حجره در جهات مختلف از آن منشعب شده است . معماران بزرگ زندگی در داخل اين تپه ها در زير آفتاب حاره ای فقط با پوششی سخت فشرده که موريانه ها روی سطح خارجی لانه می سازند امکان پذير است ، اين لايه مي تواند هوای درون

آشيانه را آن طور که مورد نياز موريانه هاست تنظيم کند ، در جاهايي که تامين چنين شرايطی برای تمامی قسمتهای لانه ميسر نباشد ، موريانه ها با دقت تخمها و نوزادان بی دفاع را به قسمتهايي از لانه می برند که هوای داخلی آنجا مناسب باشد ، لايه سخت روی آشيانه موريانه ها خواص ديگری هم دارد ، به طوری که آنها را از حمله حيوانات زيادی حفاظت می کند ، اما اين لايه حفاظتی در مقابل همه دشمنان کاملا موثر نيست.

لانه

کلنی‎های جدید موریانه زمانی شکل می‎گیرد که نرها و ماده‎های بالدار مولد از کلنی‎های والدینی اغلب به‎طور هم زمان در یک ناحیه وسیع پرواز کنند. پرواز با از دست دادن بال‎ها جفت‎یابی و ایجاد نقب به داخل خاک ادامه می‎یابد. ماده یک اتاقک حفر می‎کند، تخم‎ها را می‎گذارد و لاروهای در حال رشد و نمو را توسط ترشحات بزاقی تغذیه می‎کند تا این‎که آن‎ها به کارگرها و سربازهای بالغ شوند. وقتی که اولین کارگرها شروع به ساختن گالری‎ها می‎کنند و به جستجوی غذا می‎پردازند. کلنی استقرار یافته است.

نر و ماده که به آن‎ها پادشاه و ملکه اتلاق می‎شود معمولاً در اتاقک سلطنتی برای تمام عمرشان باقی می‎مانند. اتاقک سلطنتی مرکز ثقل سیستم لانه‎ می‎باشد که از آن کارگرها گالری‎های شعاعی را به سمت منابع غذایی و گالری‎های روبه پایین را برای منابع آب می‎سازند. به استثناء بعضی از گونه‎هایی که در محیط باز غذا را جستجو می‎کنند، موریانه‎ها تمام زندگی‎شان را در سیستم لانه‎ای می‎گذرانند مگر این‎که لانه‎شان توسط دشمنان یا فرسایش سوراخ شود.

محیط‎زیستی که آن‎ها در آن زندگی می‎کنند عمدتاً به اندازه، شکل و موقعیت سیستم لانه‎ای بستگی دارد.

لانه ممکن است درختی و یا زیرزمینی باشد، که در این‎صورت به سطح داخلی و یا سطوح بیرونی گیاه متصل می‎باشد تا کمی برجسته باشد (مانند تپه‎ها). مرکز لانه (مانند کندو یا سکونت‎گاه) و گالری‎ها و راهروهای مرتبط با آن از خاک، بزاق و مدفوع،

به نسبت‎های متفاوت که عمدتاً خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند ساخته می‎شوند.

شکل لانه بزرگ‎ترین پیچیدگی ساختاری در لانه‎هایی یافت می‎شود که اکثریت جمعیت در کندو با جفت سلطنتی و نوزادان متمرکز شده باشند. پیچیده‎ترین ساختار‎ها توسط موريانه از قبیل Apicotermes زیرزمینی، تغذیه کننده از خاک در آفریقا ساخته می‎شودلانه این‎ها تقریباً کروی شکل هستند که از درون به تعدادی طبقات افقی موازی تقسیم و توسط لایه‎های نازکی از هم جدا می‎شوند. راهروهای مستقیم یا مارپیچی ارتباط بین طبقات را برقرار می‎کند. دیوار بیرونی توسط سوراخ‎ها یا شکاف‎ها برای تهویه سوراخ شده که توسط گالری‎های دایره‎ای شکل در درون دیوار ارتباط برقرار می‎کنند. مثال برجسته دیگر از معماری لانه، تپه‎های Macrotermesbellicosus در بخش‎هایی از غرب آفریقا است . این تپه‎های بلند کلیسا مانند به ارتفاع تقریباً 9 متر می‎رسد. تپه روزمینی یک فضای هوای مرکزی بزرگ دارد و دیوارها توسط گالری‎هایی سوراخ شده‎اند. کندوی بزرگ در داخل یک اطاقک، درست در زیر تراز زمین قرار دارد که به خاک به وسیله صفحه خاکی دایره‎ای شکل کلفت به زمین می‎چسبد که قطر آن در لانه‎های بزرگ به 3 متر می‎رسد.

این صفحه روی ستونی از خاک قرار دارد که از قاعده‎ آن گالری‎های بزرگ به سمت عمق خاک امتداد پیدا می‎کنند از قسمت زیرین صفحه رگه‎های مارپیچی و نازکی از جنس خاکی که دائماً، حتی در خشک‎ترین فصل سال، مرطوب هستند، آویزان می‎باشند. در مکان‎های مختلف یک همین گونه‎ تپه‎هایی با معماری داخلی و شکل متفاوت می‎سازد. یک ویژگی که به‎طور گسترده‎ای در بسیاری از گونه‎های تپه‎ساز که انتشار گسترده‎ای دارند مانند(Rambur) MacrotermesSubhyalinus در کنیا و

اوگاندا و Nasutitermestriodiae (Froggatt) در استرالیا دیده می‎شود. گفته شده است که تنوع لانه‎ی MacrotermesSubhyalinus در کنیا به حرارت و در اوگاندا به نوع خاک بستگی دارد در حالی‎که در استرالیا چنین هبستگی وجود ندارد. کنترل حرارت داخل لانه یک عامل مهم برای بعضی گونه‎ها می‎باشد، بعنوان مثال لانه‎های بعضی از گونه‎های Macrotermes در آفریقا و Odontotermes در هندوستان تعدادی سوراخ برآمده در سطح تپه دارند که در فصل گرم باز می‎مانند و در فصل سرما بسته می‎شوند .

چندین گونه موریانه زیرزمینی، لانه‎هایی متمرکز دارند که گاهی اوقات منافذی در سطح خاک دارند. بهر حال، بسیاری از آن‎ها سیستم‎های لانه‎ای پراکنده دارند که از اتاقک‎های جداگانه برای پرورش نوزادان یا ذخیره غذا تشکیل شده و توسط شبکه‎ای از گالری‎ها به هم ارتباط دارند. اندازه لانه اندازه لانه‎های متمرکز متفاوت است از کمتر از یک سانتی‎متر قطر با گالری‎های بهم پیوسته جستجوی غذا که طول آن‎ها فقط به چند متر می‎رسد، تا تپه‎های بزرگ Macrotermesدر آفریقا یا Odontotermes زیرزمینی در آفریقا و هندوستان که قطر آن‎ها چندین متر است، با گالری‎های جستجوی غذا منشعب به‎هم پیوسته که تا شعاع 50 متر یا بیشتر به سمت بیرون

امتداد دارند. موقعیت لانه موقعیت لانه به‎وسیله محل حفر توسط جفت مؤسس تعیین می‎شود، اما این نکته آشکار نیست که چگونه جفت‎ها می‎توانند محیط‎های زیست مناسب را انتخاب کنند و یا این‎که آن‎هایی که باشانس محل‎های مناسب را حفر می‎کنند فقط می‎توانند باقی بمانند.

شواهدی از گونه‎های تپه‎ساز در مناطق گرم و خشک وجود دارد که بیشتر تپه‎ها در سایه تشکیل می‎شوند ( بعنوان مثال Tumulitermestumuli و NasutiteremesLongipennis در استرالیا و Trinervitermesoeconomus وOccidentalisTrineruitermes در نیجریه). با این وجود تپه‎های بعضی گونه‎ها در موقعیت‎های بدون سایه و باز یافت می‎شود.

https://biashara.co.ke/author/joneshort2/

انواع لانه

لانههای موریانه با اشکال و اندازههای متنوع وابسته به سن تپهها و گونههایی که آنها را میسازند، دیده میشوند. چهار نوع عمده لانه در سراسر جهان دیده میشود. درختی، زیرزمینی، تپه و لانههای یک قطعهای. لانههای درختی اغلب از گسترش لانههای زیرزمینی بوجود میآیند و از طریق دالانهای حفاظتی به یک انشعاب یا شاخهای از یک درخت زنده مرتبط میشوند. موریانهها هیچگاه بدون پوشش محافظ در معرض هوا سرگردان نیستند، زیرا دالان هایی از جنس کارتن میسازند. کارتن از خاک و مواد دفعی که بوسیله بزاق به هم چسبیده شده اند، تشکیل شده است . این ترکیب وقتی خشک میشود بسیار مقاوم شده و دالانهای حفاظتی بینقصی را بوجود میآورد، گاهی اوقات تمام سطح یک درخت رامیپوشاند.

این دالانهای حفاظتی برای برقراری ارتباط بین لانههای زیرزمینی و لانههای درختی و هم‎چنین ایجاد پوشش غیر قابل نفوذ برای فراهم کردن یک راهرو تاریک و مرطوب استفاده میشوند. موریانهها برخلاف مگسهای خانگی، هیچ بالشتک چسبندهای در پاهایشان ندارند، بنابراین آنها نمیتوانند از شیشه پنجره بالا بروند و برای راه رفتن روی سطوح صاف با مشکل مواجه میشوند. برای مقابله با این مشکل، هر چیزی را با مدفوعشان میپوشانند، به این ترتیب یک سطح ناصاف برای آسان شدن راه رفتن

بوجود میآید . لانههای زیرزمینی، در جاهایی‎که سطح رطوبت در تمام طول سال پایین میباشد، رایج هستند، زیرا ساختار لانههای زیرزمینی تبخیر و خشک شدن را به حداقل میرساند. در رابطه با موریانههای زیرزمینی، شبکه عظیمی از تونلها و گالریهای زیرزمینی تا صدها فوت گسترش مییابند، چندین جریب زمین را پوشش

میدهند تا به منابع غذایی دست یابند. یک سلول سلطنتی (سلول ملکه) همیشه در مرکز کلنی به طرف قاعده کلنی، جایی‎که مولدها رطوبت را نگه میدارند و به خوبی تغذیه میشوند، وجود دارد. وقتی اندازه یک کلنی برای ملکه خیلی بزرگ شد، مولدین ثانویه ایجاد میشوند و کلنیهای اقماری در همان نزدیکی بوجود میآیند تا کلنی اولیه را تکمیل کنند .

اگرچه لانههای زیرزمینی کم و بیش از شکارگرهای بزرگ محافظت میشوند، اما حیواناتی که تونل میزنند، نماتدهای گوشتخوار و هر چیزی که میتواند از زیرزمین به لانه وارد شود، لانههای زیرزمینی را تهدید میکند. برای حفاظت از لانه زیرزمینی از چنین حملاتی، در اثر میلیونها سال تکامل سیستم دفاعی، یک مهندسی طبیعی

حیرتآور بوجود آمده است. با استفاده از یک ترکیبی از خاک، رس، ماسه، مواد دفعی و بزاق، کلنی یک پوشش ضخیم، مانند صخره سخت و غیر قابل نفوذ به آب را در اطراف

لانه میسازد. این سد غیر قابل نفوذ به عنوان یک وسیله محیط زیست خود را پایدار میکند و هم‎چنین از ساکنان آن حفاظت به عمل میآورد . استحکام نفوذ‎ناپذیری به آب هم‎چنین مانع از دست دادن آب شده و انتشار عطر ملکه را کاهش می‎دهد. عطر متصاعد شده از ملکه در فضای کوچک لانه بهطور افزایشی محصور میشود و در نتیجه تأثیر آن افزایش مییابد. در هر صورت، به علت غیر قابل نفوذ به هوا بودن ساختار لانههای زیرزمینی، یک شرایط نامطلوبی توسعه مییابد . بالا رفتن سطح

دیاکسیدکربن برای موریانهها سمیت دارد و چند گاز دیگر نیز تولید میشوند که باید از لانه به خارج رانده شوند.

برای پاک‎سازی این مانع، یک فرآیند خلاقانهی دیگری در داخل لانه اتفاق میافتد. به جای تهویه لانه با هوای گرم و خشک هوای بیرون لانه که باعث از دست دادن آب

کلنی میشود، یک سیستم تهویه با هوای سرد و مرطوب تحتانی وجود دارد (به بخش خشک شدن مراجعه شود). از طریق تغییر فشار هوا و اطاقکهای ویژه هوا، لانه به طور کامل تهویه میشود و خطر از دست دادن آب به طور کامل حذف میگردد . تپههای موریانه (که معمولاً به عنوان hill شناخته می‎شوند) شاید جذابترین نشانه حضور موریانهها باشد. تعداد زیادی از گونهها تپه میسازند، که البته به دلایل متفاوت این کار انجام میشود. انسانها هزاران سال تپه‎های موریانه را در نظر گرفتهاند و تلاش میکردند تا بدانند حشراتی این قدر کوچک، کور و بی‎مغز چگونه توانایی ساخت و ساز فوق‎العاده و ابتکاری این‎چنینی را دارند. از لحاظ شکل و اندازه انواع متفاوت تپه

میتواند از هر چیزی که توسط موریانه‎ها پیدا و دفع شود، ساخته شود. تپهها روی سطح زمین هستند و وابسته به نوع گونهها، میتوانند به منظورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند که عبارتند از: اتاق، انبار، وسیله کنترل درجه حرارت، محل استقرار

اضطراری، پناهگاه از سرازیر شدن سیل، وسیلهای برای تهویه یا بعنوان یک لانه کامل برای خودشان مانند هر ساختاری در زیست شناسی، شکل به وظیفه بر میگردد. یک تپه با انتهای گرد شدهی مقاوم، چنان‎که در بسیاری از مناطق گرمسیری مشاهده میشود، وظیفه دارد که آب را در طی بارندگیهای سنگین از تپه دور کند. یک تپه بلند و کشیده، شبیه آنهایی که در مناطق گرم و معتدل دیده می‎شوند، درجه حرارت را در طول روز تنظیم میکنند . موریانهها در مناطق مختلف بطریقی تکامل پیدا نمودهاند که تپهها را بر اساس شرایط محیطی منطقه شامل: تغییرات درجه حرارت

روزانه و فصلی، نزولات جوی، شدت روشنایی و... میسازند. تپههای مغناطیسی در ابتدا گیج کننده بودند، آنها به شکل یک کوه باریکند و جهت آنها همیشه شمالی- جنوبی است. در طی یک پدیده خاص تکاملی، گونههایی که تپههای مغناطیسی میسازند در موقعیت خودشان و وابسته به زمین و خورشید جمع میشوند. تپهها همیشه جهتشان

به طرف مغناطیس قطب شمال زمین قرار دارد، در حالی‎که مغناطیس هیچ تأثیری روی آنها ندارد. دلیل قرار گرفتن آن‎ها در یک جهت شمالی- جنوبی به تغییرات روزانه درجه حرارت، که با محیط زیست منطقه مرتبط است، وابسته میباشد. روزها میتوانند بسیار داغ شوند، در حالی‎که شبها میتوانند بسیار سرد باشند. چگونه تپهها این تغییرات شدید درجه حرارت را تعدیل میکنند و در یک دمای نسبتاً ثابت پایدار باقی میمانند؟

این جهت یابی تپههاست که به آنها اجازه میدهد تا از انرژی نور خورشید بهره ببرند. هنگامیکه خورشید در صبح طلوع میکند، قسمت شرقی تپه حرارت را جذب میکند تا از سرمای شب به حالت عادی برگردد. در وسط روز فقط قسمت برآمدهی وسط تپه در معرض اشعه خورشید است، بنابراین مانع زیاد گرم شدن تپه در وسط روز میشود.

در طی غروب خورشید، قسمت غربی گرم می شود تا با سرمای شب که به زودی میآید مقابله نماید . آخرین نوع لانهها، لانه‎های یک قطعه‎ای میباشند که واقعاً جذابند. کلنی‎هایی از این نوع به‎طور کامل در داخل یک قطعه چوب مرده محدود می‎شوند و قادرند سال‎ها بدون به‎دست آوردن منظم آب باقی بمانند. مطالعه محیط داخل این کلنیها به دلیل محیط زیست بسته آنها، سخت است. متوجه شدهاند که کلنی یک اطاقک توخالی بوجود میآورد و آن را از داخل بوسیله گل مسدود میکند تا

یک حفره ضد آب را ایجاد نماید که رطوبت را داخل خود نگه میدارد. این شکل از زندگی در دورههایی که آب و هوا بی‎نهایت خشک میباشد، بسیار سودمند است. به‎علاوه این نوع از زندگی نقش عمدهای در پراکنش گونههای موریانه از طریق الوارهای چوبی که در اقیانوسها و رودخانهها جابه‎جا میشوند، دارند .

لانه‌سازی در مناطق مدارگانی، بسیاری از موریانه‌ها لانه سازی می‌کنند. لانه‌هایی به صورت تپه‌ها و گنبدها که حدود ۲۰ متر وسعت و ارتفاعی شاید بیشتر از ۱۰ متر از سطح زمین دارند. برخی دیگر از موریانه‌ها درخت آشیان هستند، یعنی آشیانه‌هایی به اندازه‌های گوناگون معمولاً به بزرگی یک توپ بستکبال، بر فراز درختان می‌سازند. موریانه‌ها در داخل چنین آشیانه‌هایی خود را از خطر حمله پرندگان، سوسمارها، عنکبوت‌ها و مورچه‌ها مصون می‌دارند. آشیانه برخی از موریانه‌های افریقایی مانند چتر

است، طوری که آب باران به اطراف آن سرازیر می‌شود. دسته‌ای دیگر از موریانه‌ها، لانه خود را به گونه‌ای می‌سازند که دمای درون آن هماهنگ‌پذیر گردد. لانه و آشیانه سازی موریانه‌ها نمونه شگرفی از کار غریزی است. این کار بر عهده کارگران نوزاد نهاده شده است. چرا که کارگران تازه تولد یافته هیچگاه در لانه پدر و مادر خود زیست نمی‌کنند و در نتیجه راهی برای آموختن لانه سازی ندارند.

تمام خانواده های موجود در راسته موریانه ها به صورت اجتماعات بزرگ و کوچک در محدوده سیستمی لانه ای و به صورت کلنی زندگی می کنند . ارتباط بین لانه ها و دنیای خارج بستگی به عادت مخصوص تغدیه ای گونه ها دارد . موریانه ها توانایی کنترل اقلیم داخل لانه خود را دارند. موریانه ها همه چیز خوارند و از مواد گیاهی ،

الیاف ، فرآورده های پشمی و پنبه ای ، کاغذ دیواری ، چرم ، موکت ، لاستیک ، پوشش کابل ها ، جانوران نگهداری شده در موزه ها ، انواع چوب و فرآورده های چوبی تغذیه

می کنند.در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر فعالیت زیاد دارند عموما در محیط مرطوب و تاریک زندگی می کنند از طریق ایجاد دالان های زیرزمینی و کانال های سر پوشیده در سطح دیوارها ، ستونها و غیره بداخل ساختمان ها و محل های تامین مواد غذایی نفوذ میکنند . لانه ها ممكن است در اعماق خاک ، داخل تنه پوسیده درختان ، داخل چوبهای خشک یا اثاثیه چوبی داخل ساختمانها بنا شوند. برخی دارای لانه آشکار در

بالای سطح خاک می باشند تعدادی از موریانه ها از مواد چوبی تغذیه میکنند و با حفاری در چوبهای تر ادامه زندگی می دهند.

موریانه های دروگر در چراگاه های خشک که درختان کمی دارند لانه سازی میکنند ، بعضی از موریانه ها از مواد گياهي خشک تغذیه می نمایند تعدادی از موریانه ها بسته به شرایط محیطی لانه هایی ایجاد میکنند و موجبات خسارت به محصولات کشاورزی ، لوازم ساختماني و ساختمانها را فراهم می آورند. از 1800 گونه شناخته شده در دنیا 148 گونه به ساختمانها صدمه می زنند و خسارت آن چنان شدید است که داخل هر محدوده ای که انتشار یابند دیر یا زود الوارهای بي محافظ و یا وسایل چوبی به کار رفته در ساختمان ها تخریب می شود.موریانه هايي که در داخل خاک و زیر زمین دالان حفر می کنند توانایی آن را دارند که راهروهای خود را از خاک به درون آجر و

حفره های داخلی دیوار باز نمایند گاهی تیر های شیروانی و چوب های سقف را مورد حمله قرار می دهند موریانه های چوب خشک ،گاهی در الوارهای دور از زمین حتی روی سقف نیز كلني ایجاد می نمایند.

گالری‎های جستجوی غذای زیرزمینی

این گالری‎ها خیلی زیاد هستند و بلافاصله در زیر سطح زمین تمرکز می‎یابند و دسترسی آسان به منابع غذایی در سطح زمین را فراهم می‎سازند (مانند چوب، علف،

مدفوع و غیره) آن‎ها اغلب یک شبکه متراکم را تشکیل می‎دهند. اطلاعات Darlington برای Macrotermesmichaelseni در کنیا خیلی جامع می‎باشد. در این‎جا یک تپه منفرد با 6 کیلومتر گالری‎های زیرزمینی و 72000 حفره‎های ذخیره

غذایی در یک منطقه 8000 متر مربع مرتبط بود. با توجه به حضور چندین گونه موریانه‎ کاملاً زیرزمینی در ناحیه مورد مطالعه، کل گالری‎های موریانه در این ناحیه به آسانی تا 2 برابر افزایش می‎یابد.‎

تپه‌های موریانه‌ای و زندگی اجتماعی موریانه‌ها

تپه‌های موریانه‌ای که به‌وسیله موریانه‌های تپه سیاه ساخته می‌شوند ممکن است به شکل لکه‌های نمایانی در تمام نقاط دامنه‌های کوهستانی جنوب غربی دماغه امید دیده شوند. سطح هر تپه درست مانند سطح خارجی مغز دارای برجستگیها و شیارهای مخصوصی است. بزرگ‌ترین آنها در حدود ۶۰ سانتیمتر بلندی دارد و پهنای قاعده آن نیز به ۶۰ سانتیمتر می‌رسد اگر یکی از آنها را بشکافیم دیده می‌شود که داخل آن

مانند اسفنج است و از تعداد زیادی اتاقک تشکیل شده که عرض هر کدام از آنها ۲.۵ سانتیمتر است و با دریچه‌های کوچک راه دارد.

گرچه در یک تپه موریانه‌ای بزرگ ممکن است بیش از ۵۰۰۰۰ موریانه زندگی کنند ولی داخل آن همیشه تمیز است. این تمیزی به این دلیل است که موریانه‌ها مدفوعات

خود را به منزله سیمان در ساختن دیواره‌های تپه و اتاقکها بکار می‌برند و لاشه‌ها را نیز می‌خورند و مصرف می‌کنند. بیشتر ساکنین تپه حشرات کوچکی به طول ۵ میلیمتر

هستند که سرهایی سفید و بدنی به رنگ خاکستری تیره دارند. اینها کارگرها را تشکیل می‌دهند کارگرها ممکن است نر یا ماده باشند اندام تناسلی آنها رشد نمی‌کند و فعالیتی ندارد و فقط اثری از آن باقی است موریانه‌های کارگر کاملاً کورند و کارشان

جمع آوری غذا و رسیدگی به بچه‌ها و پرستاری از شاه و ملکه و شاهزاده هاست. موریانه ملکه می‌تواند تا ۳۰۰۰۰ تخم در یک روز بگذارد او قادر به حرکت نیست و برای زنده ماندن کاملاً به موریانه‌های کارگر متکی است بعضی از موریانه‌های ملکه می‌توانند تا ۵۰ سال زندگی کنند که از طول همه حشرات دیگر بیشتر است. افراد دیگری که در حدود یک دهم کلیه ساکنین تپه را تشکیل می‌دهند و با کارگران تفاوت دارند سربازها هستند که رنگشان زرد و سرشان بیضی شکل است و یک جفت آرواره بلند و نوک تیز دارند که سلاح آنها را تشکیل می‌دهد کار آنها دفاع در برابر هجوم دشمنان خارجی است.

سربازها در کار کارگرها شرکت ندارند ولی همیشه برای حمله به دشمنانی که می‌خواهند به زور وارد جایگاه آنها شوند آماده‌اند. بزرگ‌ترین دشمن موریانه‌ها، مورچه‌ها هستند که اگر آنها را بگیرند فورا می‌کشند و لاشه شان را برای تغذیه به لانه خود می‌برند. معماری لانه درباره معماری پیچیده درونی و بیرونی لانه‎های موریانه‎های

معینی مطالب زیادی نوشته شده است. تردید کمی وجود دارد که یکی از اهداف پیچیدگی لانه تنظیم دما می‎باشد. احتمالاً پیچیده‎ ترین ساختارها بعضی از تپه‎هایی می‎باشند که توسط Macrotermesهای معینی در آفریقا ساخته می‎شوند. این

کلنی‎های بزرگ چندین میلیون فردی همراه با نرخ متابولیکی خیلی زیاد قارچ‎های همزیست شان ، مقادیر قابل ملاحظه ای حرارت تولید می‎کنند. در داخل تپه‎های بسته Macrotermesbellicosus از طریق معماری پیچیده دیوار تپه این حرارت پخش

می‎شود. گونه‎های دیگر Macrotermes گرما را از طریق منافذ باز روی سطح تپه از دست می‎دهند. در رابطه با گونه Macrotermessubhyalinus در مناطق گرم و

خشک اوگاندا، شمال کنیا، جنوب اتیوپی و سومالی گرما از طریق یک دودکش‎ ساده که ارتفاع آن به بیش از 9 متر می‎رسد.

با یک روزنه در انتهای بالای آن، از دست می‎دهند . تپه‎های بلند و کشیده Amitermes که به‎صورت شمالی – جنوبی ساخته می‎شوند .در قسمت‎هایی از شمال استرالیا یک نوک باریک و قاعده پهن دارندو دیگران چنین استنتاج می‎کنند که این ساختار دریافت گرمایی را که در طی اواسط روز تولید می‎شود را به حداقل می‎رساند. تپه‎ها معمولاً در قسمت‎های پست و کم ارتفاع یافت می‎شوند که به‎طور فصلی از آب باران انباشته می‎شوند، و در طی فصل گرما کلنی نمی‎تواند به سطح زیرین خاک وارد شود.

راز خلقت موريانه مطالعه در کشور عجيب، منظم و دو سه ميليوني موريانه ها، همچنين بررسي ارتباط دائم آنها با يکديگر، بيانگر اين حقيقت است که موريانه ها هم حرف مي زنند و هم زبان مخصوص به خود دارند. لانه موريانه ها که نيمي از آن در زير زمين و

نيمي از آن روي زمين است، مخروطي شکل و با ارتفاع شش الي هشت متر از دور ديده مي شود.

در هر يک از اين لانه ها يک ملکه وجود دارد که حدود ده تا پانزده سال عمر مي کند و هر سال تعداد فرزندان وي زياد مي شود. چرا که ملکه هر دو ثانيه يک تخم مي گذارد. ساختمان خانه موريانه ها از داراي چندين طبقه است که در ورودي آن، برخلاف ساختمان هاي بشري، در بالاي عمارت قرار دارد. طبقات و ساختمان خانه موريانه ها به شرح زير است:

طبقه سوم: اطاق نهار خوري تابستاني.

طبقه چهارم: انبار آذوقه.

 طبقه پنجم: سرباز خانه.

طبقه ششم: مقر تابستاني ملکه.

 طبقه هفتم: انبار تره بار.

 طبقه هشتم: آغل حيوانات شيرده . (موريانه ها شته درختان را اسير کرده، به لانه خود برده، از آنها مراقبت مي کنند و از شيره و عصاره اي که اين شته ها مي سازند، استفاده مي کنند.

طبقه نهم: اطاق بچه ها.

 طبقه دهم: اطاق بازي.

طبقه يازدهم: بيمارستان و تأسيسات پزشکي.

طبقه دوازدهم: خوابگاه زمستاني کارگران و گورستان.

طبقه سيزدهم: مقر زمستاني ملکه.

 اگر اين کشور عجيب دو سه ميليوني را خطري تهديد کند، بلافاصله همه موريانه ها به وسيله ماموران انتظامات يا فرد مطلع با خبر شده و آماده مقابله با خطر مي گردند.

تعويض موريانه نگهبان و احوالپرسي آنان سربازان نگهبان در ورودي به لانه، به پاسداري مشغول اند و لحظه اي غفلت نمي کنند. اين سربازان ريز به محض احساس خطر، ديگران را خبر مي کنند. نگهبانان در فواصل معين و دقيق عوض مي شوند، از اينجا مي توان استنباط نمود که موريانه داراي قادر به تشخيص وقت است. همچنين از

نزاکت و ادب نيز بي بهره نيستند، هنگامي که همديگر را ملاقات مي کنند، به هم نزديک شده و بيني به همديگر مي مالند. مثل اينکه مي خواهند يکديگر را بشناسند يا سلام و احوالپرسي کنند. پس از آن خداحافظي کرده و به راه خود ادامه مي دهند.

اعلام خطر موريانه ها موريانه ها براي اينکه خطر را به سايرين اطلاع دهند، سرشان را به ديواره چوبي لانه خود ميکوبند، در نتيجه ارتعاشي در داخل محفظه خالي درخت

ايجاد شده و ساير موريانه ها آگاه مي گردند. دارکوب ها وقتي مي خواهند به طعام لذيذي از موريانه دست يابند، چند بار به درخت پوسيده اي نوک مي زنند، ضربه هاي وارده درداخل حفرات و لانه موريانه ها ارتعاشاتي شبيه به آنچه گفته شد.به وجود مي آورد و موريانه ها به خيال اينکه خطري آنها را تهديد مي کند، از يک سمت لانه راه فرار اختيار مي کنند. اما دارکوب با زبان باريک و چسبناک خود راه را بر آنها مي بندد و دام چرب و نرمي برايشان مي گستراند. گفتگو با گرسنه ها موريانه ها مانند مورچه ها در تمام امور با هم همکاري مي کنند. اين همکاري دلالت بر ارتباط مستقيم و دقيق همه آنها با يکديگر دارد. به عنوان مثال در جامعه موريانه ها گرسنه وجود ندارد. يعني گرسنه با سير تماس مي گيرد و احتياج خود را با او در ميان مي گذارد. خميري که موريانه هاي مأمور تهيه غذا از چوب مي سازند، پيش از آن که کاملاً هضم شود، از ده معده مختلف عبور مي کند. تقسيم آن بنا بر قاعده بسيار صحيحي انجام مي گيرد. هر قدر موريانه اي گرسنه تر باشد، از محتواي" معده اجتماع" خود کمتر به ديگران مي

دهد و در عوض از عابرين، بيشتر خوراک هضم شده مي گيرد. اگر موريانه اي که بسيار گرسنه است، با موريانه اي که گرسنه تر از خود او است برخورد نمايد، بدون تأمل، قسمتي از غذاي کمي که در معده دارد را به او مي دهد. بدين طريق شرايط تغذيه در

تمام کشور موريانه ها يکسان است. در جوار موريانه هاي سير موريانه گرسنه اي وجود ندارد. در کشور آنها فقير و ثروتمند نيست. آنها با اين روش بسيار هوشمندانه و ساده،

جامعه کاملي را بنا نهاده اند . به علاوه بد نيست بدانيم که تشکيلات جامعه مورچه ها و زنبورها هم همينطور است. قسمت هاي عملكردي لانه موريانه ها

                       برش طولي از لانه موريانه ها

                                برش عرضي از لانه موريانه

     نمونه هاي لانه سازي موريانه ها و به كار بردن آنها در فرم هاي معماري

                                             لانه موريانه

                   استفاده در فرم هاي معماري ( خانه هاي افريقا )

                                  استفاده در فرم هاي معماري

تصور کنید در آینده‌ای نزدیک برجی مسکونی یا بهتر بگوییم شهری عمودی به ارتفاع بیش از سه کیلومتر با عرض پایه بیش از یک و نیم کیلومتر ساخته شود.جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر نیز در این برج ساکن خواهند شد. ساخت این سازه عظیم به عنوان یکی از تازه ترین راهکار های بشر برای مقابله با افزایش جمعیت و پاسخی به این مشکل است.نام این برج Ultima Tower است

Ultima Tower در یک نگاه: ارتفاع: ۳۲۱۸٫۷ متر قطر(همکف): ۱٫۸ کیلومتر مساحت زمین: ۱۴ کیلومتر مربع زیربنا: ۱۴۰ کیلومتر مربع تعداد طبقات: ۵۰۰ جمعیت: یک میلیون نفر سرعت آسانسور: ۶ متر بر ثانیه (۲۱ کیلومتر بر ساعت) هزینه ساخت: ۱۵۰ میلیارد دلار در سراسر جهان از جمله دوبی و شرق دور برج های سر به فلک کشیده متعدد و زیبایی دیده می‌شوند که با استفاده از آخرین فناوری های روز ساختمان سازی طراحی و ساخته شده‌اند.

این سازه عظیم که با استفاده از مدرن ترین تکنیک های استاندارد ساختمان سازی و با توجه به معیار هایی نظیر مقاومت در برابر زمین لرزه و سیل ساخته خواهد شد بیش از آن که یک پروژه معماری باشد مجموعه‌ای از اکو سیستم ها البته در ابعاد کوچک است. این پروژه به صورت خودکار ایده هایی استثنایی در خصوص چگونگی تولید انرژی ، استفاده موثر از آب و مسائلی دیگر از جمله چگونگی حمل و نقل و جابجایی را مطرح می‌کند. قرار است این برج با هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلار و در آینده‌ای نزدیک در نقطه‌ای که هنوز تصمیم نهایی درباره آن اتخاذ نشده است ساخته شود ، اما

به نظر می‌رسد با توجه به ادامه روند نگران کننده ازدیاد جمعیت این پروژه زودتر از تصورات مدیران شرکت آغاز به کار کند.

گفته می‌شود تمامی سطح خارجی این سازه از صفحات خورشیدی پوشیده خواهد شد و از آن گذشته وجود اختلاف فشار هوا میان قسمت پایین و بالای برج کمک زیادی به تولید برق خواهد کرد. قرار است این برج در ۱۲۰ بخش مجزا که هر یک شامل چندین طبقه و اکو سیستم خاص خود است ساخته شود.

همچنین انبار های بزرگ آبی در ۱۲ قسمت مجزای این سازه ساخته خواهد شد تا از آنها برای اطفای حریق استفاده شود.

سیستم خنک کنندگی این سازه که طول پایه آن یک مایل عنوان شده نیز دقیقا مشابه سیستمی است که در خانه موریانه ها وجود دارد به گونه ای که جریان آب و هوای خنک در قسمت فوقانی برج وجود دارد و از این طریق حرارات اضافی به سطوح فوقانی جو منتقل می شود.

https://trello.com/joneshort2/activity

 این سازه 150 میلیون فوت مربع (14 هزار کیلومتر مربع) مساحت دارد و از سلولهای خورشیدی پوشیده می شود. همچنین از وجود توربینهای بادی و ژنراتورهای ویژه برای تأمین انرژی مورد نیاز آن استفاده خواهد شد.

                               مركز خريد Eastgate

شايد مركز خريد و ساختمان اداري Eastgate در شهر حراره كشور زيمبابوه، مشهورترين مثال از ساختمان هايي باشد كه ملاحظات حياتي در احداث آنها در نظر گرفته شده اند. طراحي اين ساختمان از پشته هاي موريانه هاي آفريقايي الهام گرفته است كه دماي اين پشته ها را از طريق باز و بسته كردن لوله هاي دمنده هواي گرم، دائما در حد 87 درجه نگاه مي دارند، تا قارچي را كه براي خوردن مي كارند حفظ كنند.

ساختمان بتوني Eastgate فاقد سامانه تهويه مطبوع است. در طول شب، هواكش هاي بزرگ، هواي سرد بيرون را از طريق فضاهاي ميان طبقات ساختمان به داخل مي كشند.

در طول روز، هواكش هاي كوچك تر، هواي گرمتر بيرون را از طريق همان فضاها به داخل مي فرستند. بتون سرد، دماي اين هوا را تعديل مي كند. هر چه هوا گرمتر مي شود، از طريق 48 دودكش آجري گرد، بالا رفته و از سقف خارج مي شوند. در طول روز، هواي تازه دو بار در ساعت در سرتاسر ساختمان به گردش در مي آيد. اين ساختمان تنها 10 درصد انرژي مصرف شده توسط يك ساختمان معمولي به همين اندازه را مصرف مي كند.

می توان یکی از خصوصیات موریانه ها را ساختمان بزرگ آنها که شامل زندگی دسته جمعی می باشد ذکر کرد،که دارای طبقات مختلف که این طبقات همیشه تمیز می باشند و دارای سیستم تهویه مناسب است که این کار از طریق جهت یابی تابش خورشید است که لانه را گرم و از طریق قسمتی هوای گرم را از لانه خارج می

کنند،معماران اظهار داشتند که به وجود آوردن چنین فرمی با وجود دستیابی به فنون عالی هم امکان پذیر نمی باشد،چیدمان سیستم شهری به صورت ممتاز صورت گرفته است.البته این نکته هم حائز اهمیت است که این تپه ها به هیچ عنوان فرمالیته نبوده و چرخش های فراوان را می توان دید.تنوع در فرم به نحو عالی این موضوع را قابل لمس کرده است. گروهی از معماران برای دستیابی به اطلاعاتی تلاش به آزمایشی بر اصول فرم لانه سازی موریانه ها طراحی کردند و اجرا نمودند، این پروژه را می توان در Royal festival hall در استرالیا مشاهده نمود ،آنها به این مهم دست پیدا کردند :

طی آزمایش های زلزله ،این فرم بسیار محکم بوده و توان بسیار بالایی را در تحمل تکان های سخت دارد.

سیستم تهویه به صورت اتوماتیک عمل نموده است و با عرض جغرافیایی تنظیم گردیده اند،حرارت داخل حدود 30 درجه می باشد.

ودر پايان با توجه به عناوين ارائه شده مي توان به اين نتيجه رسيد كه هرگاه انسان روي به طبيعت و الهام گرفتن از آن آورده است ، پيشرفت چشمگيري در عرصه هاي مختلف داشته است كه همين تاثيرات مثبت باعث تداوم علم بيونيك شده است. موريانه ها هم به عنوان قسمتي از طبيعت توانستند در معماري به انسانها كمك كرده و راهكار هايي را ارائه دهند كه باعث شود معماري بشر سريعتر از حد معمول به حركت خود ادامه دهد. در دنياي امروزه همه چيز معطوف طبيعت و خلاقيت نهفته در آن است . پس شايد يكي از معيار هاي اصلي پيشرفت دنيا را توجه آنها را به پيرامون خود دانست. و اين همان چيزي است كه مدت هاست در سرزمين ما فراموش شده است

بلندترين برج دنيا با2 مايل ‌ارتفاع

جام جم آنلاين: بلندترين برج دنيا در طول تاريخ به ارتفاع 2 مايل و با قابليت اسکان يک ميليون نفر در آينده اي نزديک ساخته خواهد شد.هنوز مکان ساخت اين برج اعلام نشده است اما برآورد مي شود با هزينه نجومي 150 ميليارد دلار احداث شود.

به گزارش خبرگزاري مهر، ايده طراحي و ساخت اين برج دو مايلي از سوي شرکت Eugene Tsui ارائه شده و قرار است در آينده اي نزديک تحت عنوان نام Ultima Tower ساخته شود.

اين برج که بالغ بر يک ميليون نفر ظرفيت دارد در برابر عوامل طبيعي نظير باد، آب و سيل و زمين لرزه ها مقاوم خواهد بود.

کارشناسان مي گويند اين برج بيشتر از آنکه شبيه يک پروژه بزرگ معماري باشد تلفيقي از اکوسيستمهاي مختلف در ابعاد کوچک است.

کارشناسان اين شرکت که ايده خود براي ساخت اين برج را يافتن راهي مناسب براي پاسخگويي به ازدياد جمعيت جهان عنوان کرده اند هم اکنون بر روي طرح هاي اوليه توليد انرژي و حمل و نقل در اين برج کار مي کنند.

بر اساس گزارش گيزمگ، کارشناسان اين شرکت مواردي نظير سرويس دهي ، تأمين انرژي، ايجاد امنيت، تهيه وتوزيع آب و نيازهاي حمل و نقل را از مهمترين چالشهاي فراروي اين پروژه عنوان کرده اند.

شکل اين برج الهام گرفته از شکل لانه موريانه ها خواهد بود. سازه اي که بر اين اساس ساخته خواهد شد آيروديناميک بوده و در نتيجه در برابر زمين لرزه ها کاملا مقاوم است.

سيستم خنک کنندگي اين سازه که طول پايه آن يک مايل عنوان شده نيز دقيقا مشابه سيستمي است که در لانه موريانه ها وجود دارد به گونه اي که جريان آب و هواي خنک در قسمت فوقاني برج وجود دارد و از اين طريق حرارات اضافي به سطوح فوقاني جو منتقل مي شود.

اين سازه 150 ميليون فوت مربع (14 هزار کيلومتر مربع) مساحت دارد و از سلولهاي خورشيدي پوشيده مي شود. همچنين از وجود توربينهاي بادي و ژنراتورهاي ويژه براي تأمين انرژي مورد نياز آن استفاده خواهد شد.

هنوز مکان ساخت اين برج اعلام نشده است اما برآورد مي شود با هزينه نجومي 150 ميليارد دلار احداث شود.

منابع

[1] - کتاب معماری حيوانات تاليف : کارل وان فريش ترجمه : رضا روحانی برگرفته ازسایت: http://www.parc.ir- دانشنامه رشد

بیمارستان مرکز طبی کودکان

    ساخت بیمارستان مرکز طبی کودکان در سال 1337 توسط مرحوم دکتر حسن اهری پیشنهاد شد. ایشان فکر ساخت این مرکز را رهاورد سفری دانست که به همراه مرحوم دکتر محمد قریب، بنیانگذار طب نوین اطفال ایران، به شهر مونترال کانادا برای شرکت در نهمین کنگره بین المللی بیماری های کودکان داشتند. در این سفر ایشان از بیمارستان های کودکان آن شهر و شهر تورنتو و چند مرکز علمی ویژه کودکان در امریکا بازدید داشتند. از آن جایی که بسیاری از آن مراکز توسط نیکوکاران با توان مالی متفاوت حمایت می شد ایشان در تحقق این هدف بر روی کمک افراد و سازمان های نیکوکار برنامه ریزی کرده و به عنوان اولین گام اندوخته خود را در فروردین سال 1340 برای این منظور اهدا کرد. پس از آن با ارائه شواهد و آمار موجود در مورد مرگ و میر و شیوع بیماری های کودکان به نیکوکاران نظر آن ها را جهت ساخت این مرکز جلب نمود.

https://soundcloud.com/user-690568052

سرانجام موضوع ساخت این مرکز در برنامه سوم دولت وقت قرار گرفت و مسئولیت اجرای این طرح در دی ماه 1340 به خود دکتر اهری واگذار شد. ایشان در طراحی این بیمارستان از نقشه بیمارستان های اطفال کانادا، امریکا و سوئیس الگو گرفت و بالاخره در مهر ماه سال 1342 عملیات ساختمانی بیمارستان آغاز شد.

     در 28 اسفند ماه 1346 مصادف با عید سعید غدیر دو واحد درمانگاهی فیزیوتراپی و دندانپزشکی این مرکز نیز افتتاح شد و به دنبال آن در اردیبهشت سال 1347 درمانگاه بهداشت کودکان و در شهریور همان سال درمانگاه بیماری های کودکان و بخش یک بستری بیماران آماده گردید. سرانجام در پانزدهم آبان ماه سال 1347، سایر بخش های بیمارستان، آماده و بیمارستان رسماً افتتاح شد.

طرح توسعه:

    فاز دوم توسعه، ساخت ساختمان شماره سه

     ساختمان شماره سه بیمارستان در سال 1367 آغاز و بعد از فراز و نشیب چند ساله با همت دکتر موحدی، رئیس وقت بیمارستان در سال 1379 به بهره برداری رسید.

https://www.behance.net/joneshort2

  فاز سوم توسعه، ساخت ساختمان شماره دو

    پروژه ساخت ساختمان شماره دو بیمارستان که امکان افزایش بخش ها و تخت های بستری را فراهم می ساخت طی سال های متمادی توسط روسای مختلف بیمارستان از جمله دکتر میلانی و دکتر موحدی پیگیری می شد که سرانجام در سال 1389 با همت دکتر ربانی، رئیس وقت بیمارستان رسماً افتتاح و  مورد بهره برداری قرار گرفت

واحدهایی که اخیراً به مرکز طبی کودکان اضافه شده اند:

واحد پایش و ارزیابی الکتروفیزلوژیک (EEG monitoring  و LTM )

سنجش تراکم استخوان ( Bone densitometry) در کودکان

واحدها و خدماتی که به زودی به مرکز طبی کودکان اضافه خواهند شد:

راه اندازی بخش پیوند مغز استخوان و سلول های بنیادین

بخش پیوند کلیه و کبد

بخش تست های تنفسی پیشرفته و Sleep Lab

بخش شنوایی سنجی

گسترش بخش مراقبت ویژه کودکان

گسترش بخش مراقبت ویژه نوزادان

بهره گیری از MRI

ارزشهای بیمارستان :

توجه به بیمار به عنوان مهمترین مشتری بیمارستان

توجه به اصل کیفیت

رعایت اصل عدالت

جلب رضایت مراجعین

اهتمام به رعايت اخلاق حرفه اي

اهمیت دادن به نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع سازمانی

تلاش برای افزایش بهره وری

نقشه بیمارستان

ساختمان شماره ۱

    طبقه همکف: ریاست، مدیریت، دفتر پرستاری، دفتر آموزش و گروه، سالن کنفرانس، هیات مدیره، بخش عفونی، حاکمیت بالینی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی، امور اداری، امور مالی، تغذیه، سالن ناهارخوری، تجهیزات پزشکی، مدارک پزشکی، فناوری اطلاعات، درآمد و ترخیص، مددکاری، بیمه ها، کنترل عفونت، بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای،‌ حراست، ستاد بحران، پاویون پرستاری، مهد كودك، بانك، تعاونی، تداركات

     طبقه اول: بخش خون، بخش PICU، سالن همایشها، مراکز تحقیقاتی، دفتر مجله كودكان، پاویون پزشکان خانم

    طبقه دوم: بخش کلیه و غدد، همودیالیز، بخش نوزادان، سالن های کنفرانس

    طبقه سوم: بخش گوارش، آندوسکوپی، پاویون پزشکان آقا

ساختمان شماره ۲

  طبقه ۱- : اورژانس بستري و سرپايي، ترياژ، بخش EICU، رادیولوژی، سی تی اسکن، پذیرش، صندوق

طبقه همکف: مجموعه درمانگاه ها، دندانپزشکی، اتاق خون، داروخانه، پذیرش درمانگاه

طبقه اول: آزمایشگاه

طبقه دوم : اتاق عمل جنرال

طبقه سوم: CICU، ICU Open heart، تالار اميد

طبقه چهارم: بخش اعصاب و روان، بخش قلب و ریه، NICU، مراکز تحقیقاتی

طبقه پنجم: بخش های جراحی ۱ و ۲، مراکز تحقیقاتی

ساختمان شماره ۳

طبقه ۱- : پزشکی هسته ای

طبقه همکف: بخش سلول درمانی و پیوند مغز استخوان

طبقه اول: اتاق عمل اورولوژی

طبقه دوم: بخش اورولوژی، يوروديناميك

طبقه سوم: بخش ایمونولوژی، روماتولوژی

https://disqus.com/by/joneshort2/about/

طبقه چهارم: مرکز تحقیقات

ساختمان شماره ۴

طبقه همکف: سردخانه، مرکز تحقیقات

طبقه اول: کتابخانه، دفتر توسعه پژوهش

سالن کنفرانس بیمارستان

مراسم های اجرا شده برای کودکان بیمار بستری

(شركت سهامي بيمه ............................)

بيمه نامه تمام خطر نصب

با توجه به اينكه بيمه گزار نامبرده در جدول مشخصات، با تكميل پرسشنامه مربوط كه به انضمام اظهارات كتبي ديگر بيمه گزار در رابطه با انجام این بيمه، جزء لاينفك بيمه نامه محسوب مي شود از شركت سهامي بيمه ايران كه از اين پس بيمه گر ناميده مي شود درخواست بيمه كرده است، بيمه گر به موجب اين بيمه نامه تعهد مي كند به شرط پرداخت حق بيمه مندرج در جدول مشخصات از طرف بيمه گر و با رعايت شرايط و مقررات و استثنائاتي كه در ذيل مقرر شده و يا به موجب الحاقي مقرر خواهد شد، خسارت وارد به بيمه گر را به نحو و تا حدودي كه مشخص شده جبران كند.

https://edex.adobe.com/community/member/2bUEyx6YR

استثنائات عمومي

بيمه گر خسارت از بين رفتن، آسيب ديدگي يا مسئوليت مدني را كه به طور مستقيم يا غير مستقيم بعلت يا در نتيجه عوامل زير وارد آمده يا افزايش يافته باشد جبران نخواهد كرد.

الف- جنگ، هجوم، عمل نيروي دشمن خارجي، عمليات خصمانه(خواه جنگ اعلام شده يا نشده باشد)، جنگ داخلي ياغيگري، بلوا، انقلاب با قيام، شورش، اعتصاب يا ممانعت از كار كارگران بوسيله كارفرما، جنبشهاي دسته جمعي، در دست گرفتن قدرت با استفاده از نيروي نظامي يا از راه غير قانوني يا از طرف گروهي از اشخاص بدخواهانه بنام يا به تحريك سازمانهاي سياسي عمل مي كنند، دسيسه چيني، ضبط، مصادره، توقيف براي ارتش، يا خرابي يا آسيب وارد به اموال بنا به دستور دولت عملي يا قانوني (DE JURE OR DE FACTO) يا هر مقام عمومي ديگر.

ب- واكنشهاي هسته اي، تشعشعات يا آلودگي هاي راديواكتيو.

پ- عمل يا سهل انگاري عمدي بيمه گزار يا نمايندگان وي.

ت- توقف كار به طور كلي يا جزئي.

هر گاه در جريان طرح يا تعقيب دعواي قضائي يا هر گونه دادرسي ديگر، بيمه گر به استناد بند الف بالا اعلام دارد كه از بين رفتن، خرابي، آسيب ديدگي يا مسئوليت مشمول اين بيمه نيست، اثبات اينكه چنين مواردي مشمول بيمه مي باشد بعهده بيمه گزار است.

مدت بيمه

مسئوليت بيمه گر ولو اينكه تاريخ مقدم ديگري در جدول مشخصات قيد شده باشد پس از شروع كار يا پس از آنكه اشياء مذكور در جدول مشخصات در محل نصب تخليه شد آغاز مي شود و به محض تحويل كار يا انجام نخستين آزمايش ساده يا آزمايش با بار، بنابر اينكه كدام زودتر انجام مي شود و حداكثر چهار هفته بعد از شروع آزمايشها پايان مي پذيرد، مگر آنكه قبلا بطور كتبي توافق ديگري شده باشد.

اگر آزمايش و يا بهره برداري يا تحويل تنها نسبت به بخشي از كارخانه يا نسبت به يك يا چند ماشين انجام گيرد، تامين بيمه گر و كليه مسئوليتهاي مربوط در مورد اين بخش كارخانه و اين ماشين يا ماشين ها خاتمه مي پذيرد و نسبت به قسمتهاي ديگر كارخانه يا ماشين هاي ديگر ادامه مي يابد.

اعتبار بيمه حداكثر در تاريخي كه در جدول مشخصات قيد شده منقضي مي شود و تمديد مدت آن تنها با موافقت قبلي و كتبي بيمه گر ممكن مي باشد.

https://www.goodreads.com/user/show/145570403-jone-short2

شرايط عمومي

• مسئوليت بيمه گر براي هر گونه پرداختي به موجب اين بيمه نامه مشروط بر اين است كه بيمه گزار مقررات بيمه نامه را رعايت كرده و به سوالات مطرح شده در پرسشنامه درست پاسخ داده و كليه وظايفي را كه بعهده دارد انجام داده باشد.
• جدول مشخصات و بخش يا بخشهاي متضمن اين بيمه نامه جزء لاينفك بيمه نامه محسوب مي شود و اصطلاح«اين بيمه نامه» هر بار كه در اين قرارداد بكار رود منظور از آن جدول مشخصات و بخش يا بخشها نيز خواهد بود. هر واژه يا اصطلاحي كه در يك قسمت از بيمه نامه يا جدول مشخصات يا بخش يا بخشهاي اين بيمه نامه به معناي خاصي بكار برده شود، همه جاي بيمه نامه داراي همان معني خواهد بود.
• بيمه گزار بايد به منظور جلوگيري از تلف و يا آسيب ديدگي اموال بيمه شده و يا زيان وارد به اشخاص ثالث به هزينه خود كليه اقدامات لازم را بعمل آورد و توصيه هاي معقول بيمه گر را انجام دهد و مقررات قانوني و توصيه هاي كارخانه سازنده را رعايت كند.
• الف- نمايندگان بيمه گر مي توانند در هر زمان مناسب، خطر موضوع بيمه را مورد بازرسي و ارزيابي قرار دهند و بيمه گزار موظف است كليه اطلاعات ضروري را جهت ارزيابي خطر در اختيار نمايندگان بيمه گر بگذارد.

ب- بيمه گزار ملزم است هر گونه تغيير در ماهيت خطر را بلافاصله بطور تلگرافي و كتبي به آگاهي بيمه گر برساند و به هزينه خود كليه پيشگيري هاي تكميلي مناسب با اوضاع و احوال را معمول دارد. در صورت اقتضا ممكن است به تبع اين تغييرات نسبت به دامنه تامين يا حق بيمه تجديد نظر بعمل آيد.

• در صورت وقوع هر گونه حادثه اي كه بر طبق اين بيمه نامه موجب طرح ادعاي خسارت شود بيمه گزار بايد:

الف- بلافاصله بوسيله تلفن و يا تلگراف مراتب را با ذكر نوع و حدود خسارت به آگاهي بيمه گر برساند و كتبا نيز آنرا مورد تاييد قرار دهد.

ب- به منظور جلوگيري از گسترش دامنه خسارت كليه اقداماتي را كه براي وي امكان دارد بعمل آورد.

پ- قسمتهاي خسارت ديده را به همان حال حفظ كند و به منظور رسيدگي در اختيار نماينده يا كارشناس بيمه گر قرار دهد.

ت- كليه اطلاعات و مدارك مورد درخواست بيمه گر را تهيه و در دسترس او بگذارد.

ث- در موردي كه خسارت معلول سرقت ساده يا سرقت با شكستن حرز باشد مراجع انتظامي را مطلع سازد.

بيمه گر در هيچ يك از موارد مسئوليتي در قبال خسارت و آسيب و يا مسئوليتي كه ظرف چهارده روز پس از وقوع حادثه به وي اطلاع داده نشده باشد، نخواهد داشت.

پس از آنكه بيمه گزار بر طبق مقررات بالا وقوع خسارت را به اطلاع بيمه گر رساند مي تواند در مورد خسارتهاي جزئي كه حدود آن توسط بيمه گر تعيين و ابلاغ مي شود نسبت به تعمير يا تعويض اقدام كند در ساير موارد بايد به نماينده بيمه گر فرصت داده شود كه قبلا هر گونه تعمير يا تغييري خسارت را مورد رسيدگي قرار دهد.

هر گاه نماينده بيمه گر ظرف مدت معقولي پس از وقوع حادثه خسارت را مورد رسيدگي قرار ندهد بيمه گزار حق دارد نسبت به تعمير يا تعويض قسمتهاي خسارت ديده اقدام كند.

چنانچه اشيا خسارت ديده به موقع و به نحو مناسب تعمير نشود، تامين بيمه گر نسبت به آن قطع مي شود.

• بيمه گزار متعهد است به هزينه بيمه گر هر گونه اقداماتي را كه بيمه گر به منظور حفظ حقوق خود و يا دريافت خسارت از اشخاص ثالث(بجز آنها كه به موجب اين بيمه نامه بيمه شده اند) لازم مي داند انجام دهد و يا اجازه انجام آنرا بدهد. بيمه گر ممكن است مستقيما داراي حقوقي باشد يا به سبب پرداخت خسارت بعنوان جانشين بيمه گزار صاحب چنين حقي شده باشد. اين اقدامات مي تواند قبل يا بعد از جبران خسارت به بيمه گزار لازم شناخته شود و مورد درخواست بيمه گر قرار گيرد.
• هر گونه اختلاف درباره مبلغي كه بايد به موجب اين بيمه نامه پرداخت شود(با فرض عدم اختلاف در خصوص اعتبار بيمه نامه) به تصميم كارشناسي كه كتبا با توافق طرفين برگزيده مي شود احاله خواهد شد. اگر طرفين نسبت به كارشناسي واحد به توافق نرسند اختلاف به دو كارشناس كه هر يك از طرفين ظرف مدت يك ماه از تاريخ درخواست كتبي طرف ديگر يكي را انتخاب خواهد كرد ارجاع مي شود. در صورتيكه كارشناسان مزبور به توافق نرسند، قبل از بررسي ماهوي موضوع اختلاف كتبا كارشناس سومي را بعنوان سركارشناس انتخاب خواهند كرد. جلسه كارشناسي تحت رياست سركارشناس تشكيل خواهد شد. قبل از صدور راي كارشناس هيچ دعوايي عليه بيمه گر در مراجع قضائي قابل طرح نمي باشد.
• https://issuu.com/joneshort2
• اگر خسارتي مورد ادعا قرار گيرد كه به جهتي از جهات عاري از حقيقت يا توام با قصد تقلب تشخص داده شده باشد يا اظهاراتي در جهت حمايت ادعاهايي از اين قبيل عنوان گردد و يا به منظور استفاده از اين بيمه نامه از طرف بيمه گزار يا هر شخص ديگري به نمايندگي بيمه گزار است و مدارك و وسايل و تدابير نادرست و تقلب آميز بكار برده شود، يا اگر بيمه گزار نسبت به ادعاي مردود و اعلام شده ظرف مدت سه ماه از تاريخ رد اقدامي به عمل نياورد و يا در صورتيكه موضع به كارشناسي ارجاع شده است سه ماه پس از صدور راي از ناحيه كارشناس يا كارنشاسان يا سركارشناس هيچگونه اقدامي بعمل نيايد بيمه گزار كليه حقوق ناشي از اين بيمه نامه را از دست مي دهد.
• اگر در زمان وقوع خسارت مشمول اين بيمه نامه براي جبران خسارت يا دعاوي اشخاص ثالث بيمه نامه ديگري نيز وجود داشته باشد، بيمه گر فقط به نسبت سهم خود مسئول جبران يا شركت در جبران خسارت خواهد بود.

بلوک هبلکس

بلوک های هبلکس یکی از انواع بلوک های بتنی یا سیمانی هستند که تخلل و مقاومت بسیار زیادی دارند و به همین دلیل پر کاربردند. از این بلوک های برای ساخت ساختمان و برق کشی های ساختمان مناسب است و به دلیل نسوز بودن و عایق بودن آن ها در برابر آتش و صدا، مورد تایید مهندسین ساخت و ساز است. به این بلوک ها بلوک acc یا بلوک هوادهی شده نیز می گویند. بتن هوادهی اتوکلاو یک محصول ساختمانی سبک، عایق و با دوام است که در طیف وسیعی از اندازه ها و مقاومت ها تولید می شود. بلوک  AAC یا هبلکس سبک است و در مقایسه با آجرهای قرمز، سه برابر سبک تر است.

https://www.openlearning.com/u/terecase-qj7un2/

ویژگی های بلوک هبلکس

این بلوک ها جرم حجمی کمتری نسبت به بلوک های سیمانی و بتنی دارند اما مقاومت آنها بیشتر است. همانطور که گفتیمن این بلک ها عایق حرارت هستند و صدا نیز از آنها عبور نمی کند. بنابراین این بلو ها در عایق کاری ساختمان ها بیشتر استفاده می شوند.

جنس بلوک هبلکس

ساخت بلوک هبلکس هوادهی شده، با همان روشی شروع می شود که برای مخلوط کردن تمام بلوک ها استفاده می شود: سیمان پرتلند، سنگدانه و آب با هم مخلوط می شوند تا دوغاب تشکیل دهند. با معرفی آلومینیوم به عنوان عامل انبساط، حباب های هوا در سراسر مواد معرفی می شوند و ماده ای سبک با چگالی کم تولید می کنند. بتن مرطوب با استفاده از فرم ها به اشکال درآورده می شود، سپس به صورت اسلب و بلوک برش داده می شود و یک باره خشک می شود. سپس واحدها برای پخت کامل تحت گرما و فشار به اتوکلاو منتقل می شوند که فقط 8 تا 12 ساعت طول می کشد.

https://ask.fm/VeraMack8

واحدهای بتونی هبلکس بسیار کارآمد هستند و می توان آنها را با ابزارهای معمولی نجاری، مانند اره نواری و مته های معمولی برش و برش داد.

مزایا و معایب بلوک های هبلکس

برخی از مزایای استفاده از بتن هوادهی اتوکلاو عبارتند از:

• ماده ای عالی برای مواد عایق صدا و عایق صوتی
• بسیار مقاوم در برابر آتش و موریانه
• در اشکال و اندازه های مختلف موجود است
• جرم حرارتی بالا با گذشت زمان ذخیره و آزاد می کند
• مواد قابل بازیافت
• حمل و نصب آسان به دلیل وزن کم
• برش آسان برای تعقیب و گشودگی برای خطوط برق و لوله کشی
• حمل و نقل و جابجایی اقتصادی در مقایسه با بلوک های سیمانی

اما این بلوک ها همانند تمام مصالح ساختمانی، معایبی نیز دارد:

• محصولات اغلب از نظر کیفیت و رنگ ناسازگاری نشان می دهند.
• دیوارهای خارجی ناتمام برای محافظت از آنها در برابر آب و هوا به پوشش خارجی احتیاج دارند.
• در صورت نصب در محیط های با رطوبت بالا، اتمام داخلی به نفوذ پذیری بخار کم و پوشش خارجی به نفوذ پذیری زیاد نیاز دارد.
• مقادیر آن ها در مقایسه با ساخت دیوار عایق بندی شده با مصرف انرژی، نسبتاً کم است.
• هزینه بالاتر از یک بلوک بتونی معمولی و ساخت اسکلت چوبی است.
• مقاومت AAC 1/6 تا 1/3 مقاومت بلوک بتونی سنتی است.
• https://list.ly/veramack8/lists

قیمت بلوک هبلکس

قیمت بلوک های هبلکس به عوامل مختلفی از جمله اندازه و نیز هزینه حمل و نقل و کیفیت آنها بستگی دارد. قیمت این بلوک تقریبا با بلوم های سیمانی برابر است اما از بلوک های سفالی کمی گرانتر هستند. برای تهیه یک بلوک سیمانی با کیفیت سعی کنید بلوک هایی را که با قیمت پایین عرضه می شوند، خریداری نکنید.

منابع:

https://www.cement.org/cement-concrete-applications/paving/buildings-structures/concrete-homes/building-systems-for-every-need/autoclaved-aerated-concrete#:~:text=Autoclaved%20aerated%20concrete%20(AAC)%20is,cut%20into%20precisely%20dimensioned%20units.

http://www.ecogreenproducts.in/aac-blocks.php

thebalancesmb.com/what-is-autoclaved-aerated-concrete-844759

برنامه فیزیکی موزه و فرهنگسرای فرش کاشان :

 کاربری ها شامل :

نمایش آثار

تالار موزه فرش ، ابزار مربوطه ، تولید و بافت فرش ، اتاق هنرمندان مرتبط با فرش ، نمایشگاه موقت یک یا دو گالری

آموزشی

3 کلاس آموزشی ، 3 کارگاه (آموزش بافت قالی ، مراحل تولید ، رنگرزی ، چله بافی ، آماده سازی دارقالی)
پژوهشی

2 اتاق برای اساتید ، سایت کامپیوتر ، مرکز اسناد ، کتابخانه تخصصی 10 تا 20 هزار جلدی ، اتاق سمعی و بصری

همایش ها

سالن آمفی تائتربرای 200 تا 150 نفر ، مکان برگزاری مراسم در فضای باز

خدمات و تاسیسات تخصصی

کارگاه مرمت ، مرکز کنترل ، انبار فرش و وسایل ، سرویس های بهداشتی کارکنان ، آبدارخانه ، نمازخانه

خدمات و تاسیسات عمومی

https://letterboxd.com/VeraMack8/

سرویسهای بهداشتی مراجعین ، نگهبانی ، پارکینگ ، موتورخانه ، تاسیسات

مدیریت و اداری

دفتر مدیر، اتاق های اداری ، بایگانی و دفاتر مدیران هر بخش (کتابخانه و ...)

ظرفیت ها

بازدید کنندگان موزه متوسط روزانه 50 نفر

تعداد فرش های نمایش گذاشته  50 تا 30 تخته

ظرفیت هر کلاس 20 تا 25 نفر

کارگاه ها 10 تا 15 نفر

مراجعین به کتابخانه 50 تا 30 نفر روزانه

سایت رایانه 3 نفر همزمان

قرائت خانه 8 تا 10 نفر

پرسنل اداری 10 تا 6 نفر

استانداردها

عرصه بندی کل مجموعه

تدوین برنامه فیزیکی موزه ها با توجه به ضرورت و دسته بندی فضاهای آنها برحسب خصوصیات عملکردی، میزان عمومیت یا ویژگی فعالیت ها و وسایل و تجهیزات مورد استفاده انجام شده است. برای عرصه بندی موزه و تقسیم بندی عناصر نمایش باید بین مجموعه اشیاء به نمایش درآمده، مدار بازدید یا محورهای هدایت و بخش های اطلاع رسانی هماهنگی به وجود آورد. در هر موزه ای به اعتبار و ارتباط با بازدیدکننده، سه عرصه ی مختلف وجود دارد:

عرصه عمومی: با دسترسی بی واسطه ی عموم مردم. شامل گالری ها، کتابخانه، آمفی تأتر و …

عرصه خصوصی: که میزان فضای ناچیزی نیاز دارد و شامل فضاهای اداری، انبارها، خدمات داخلی بنا و … می باشد.

عرصه عمومی- خصوصی: شامل فضاهای تحقیقاتی، آموزشی، رستوران ها، سرویس های بهداشتی و دیگر خدمات رفاهی می باشد.

می توان به اعتبار عملکرد نیز به عرصه بندی موزه پرداخت یعنی عملکردهای همسو و تقریبا مشابه را در عرصه ای واحد قرار داد. در این صورت موزه با عرصه های زیر تعریف خواهد شد:

۱- معرفی

۲- اداری و فنی

۳- پژوهشی

۴- آموزشی

۵- خدمات رفاهی و عمومی

6- خدمات پشتیبانی

در ذیل هر یک از عرصه های بالا به طور اجمال معرفی و مطالعات مربوط به آن ارائه می گردد.

عرصه معرفی

این عرصه شامل قسمت هایی از موزه می شود که به معرفی و نمایش آثار اختصاص دارد. در واقع مهمترین و اساسی ترین عرصه است که نقش آن مستقیما با استفاده کنندگان و بازدیدکنندگان از موزه می باشد. گالری ها، آمفی تأتر و کتابخانه از فضاهایی می باشند که این عرصه را تشکیل می دهند .

• گالری ها: قسمت مهم و نمایان عرصه معرفی گالری ها می باشند. که بر دو قسمتند: گالری های دائمی؛ که در آن آثار دائمی (که عموماً تغییر نمی کنند) به نمایش گذاشته می شوند، گالری های موقت که به طبع در آن آثار به صورت موقت و در زمان برپایی نمایشگاه موقت و موسمی به نمایش گذاشته می شوند.
• https://visual.ly/users/veramack8/portfolio

۲-آمفی تاتر (سالن چند منظوره) : از فضاهای مهم و با ارزش در هر موزه ای سالن چند منظوره است که تاثیر بسزایی در رشد و بالندگی وجوه اجتماعی این بنا دارد. نوع اجتماعاتی که در این سالن برگزار می شود عبارتند از: سمینار و کنگره و جلسات، تأتر و کنسرت و نمایشهای سینمایی. فضاهای این سالن عبارتند از: فضای اصلی تئاتر یا سالن اصلی، صحنه و قسمت نمایش، پشت صحنه، لابی و سرسرا.

۳-کتابخانه : امروزه هیچ موسسه آموزشی و پژوهشی بی نیاز از کتابخانه نیست. موزه ها نیز بنا به وظایف خاصی که بر عهده دارند (تهیه اشیاء تازه، نمایش و تحقیق در مورد آثار موزه ای) نیازمند کتابخانه ای مجهزند که به نحوی متناسب با نوع، اهداف و جامعه مراجعه کننده ی آن تشکیل شده، با زمان پیش رفته و نیازهای تحقیقاتی کارشناسان و متخصصان موزه و پژوهشگران را برآورده سازد. کتابخانه ها امروزه غیر از کتاب دارای مواد دیگری نیز می باشند. این مواد عبارتند از فیلم، اسلاید، سی دی، عکس، روزنامه، مجله، کتاب، نسخ خطی و … بدین ترتیب کتابخانه، در نظام اطلاع رسانی، وظایف متنوعی را بر عهده دارد. این کتابخانه گنجایش حدود ۸۰۰۰ جلد کتاب و بیش از ۱۰۰۰ جلد مجله علمی، گزارش، بولتن و رساله را داشته و از مخزن کتب و مجلات با دسترسی باز و بسته، قسمت مطالعه، اتاق کار و انبار تشکیل شده است.

عرصه اداری وفنی

خصوصیات فیزیکی اینگونه فضاها و سرانه زیربنای آنها از یکسو به نوع مسئولیت کارکنان بستگی دارد از سوی دیگر ناشی از نوع وسایل مورد نیاز و تجهیزات بکار رفته در آنها می باشد. با توجه به تنوع مسئولیت های محوله در ساختار عملیاتی موزه ها، کارکنان موزه را در این سطح می توان به طور مقدماتی در گروه های زیر طبقه بندی نمود:

گروه مدیریت شامل: مدیریت موزه و سرپرستان بخش های مختلف.

گروه متخصصین فنی و پژوهشی موزه که در آزمایشگاه در ارتباط با کارگاه های فنی و هنری و سایر امور تخصصی ویژه که در موزه ها اشتغال دارند.

کارکنان اداری شامل: دستیاران فنی و اداری شاغل در بخش های مختلف موزه.

کارکنان دفتری.

کارکنان فوق الذکر برحسب طبیعت فعالیت های عملیاتی موزه گروه بندی شده اند و طبیعی است که گروه بندی رسمی آنها بر اساس خصوصیات دقیق پرسنلی آنها و قوانین امور استخدامی امکانپذیر می باشد. از گروه بندی فوق در اینجا برای تدوین اصول عمومی حاکم بر ساختار فیزیکی موزه ها و برنامه ریزی فضایی آن استفاده می شوند.

عرصه پژوهشی

این عرصه شامل فضاهایی می باشد که پژوهشگران علاقمند به موضوعات مختلف هنری می توانند به طور نظری یا عملی تحقیقاتی را انجام دهند و از امکانات فراهم آمده در این بخش استفاده نمایند. عرصه پژوهشی شامل دو حوزه عمده پژوهشی می شود:  1- حوزه پژوهشی علمی ۲- حوزه پژوهشی نظری

برای نیل به اهداف پژوهشی در موزه، عرصه پژوهشی دارای فضاهایی از قبیل: دفتر مطالعاتی، آزمایشگاه ها و کارگاه های تخصصی می باشد.

عرصه آموزشی

آموزش علمی از ارکان مهم این مجموعه است که از طریق آن می توان هنر را بازشناسی و ترویج داده و در اختیار همگان قرار داد. این مهم از طریق بخش های آموزشی انجام می شود که وظیفه این بخش عمدتاً دایر کردن کلاسها و کارگاه های آموزشی در زمینه ی عکاسی، نقاشی، مجسمه سازی، معماری،  سینما و ... می باشد. این بخش با توجه به اهداف و وظایف آن از فضاهایی مانند کلاس و کارگاه و آزمایشگاه تشکیل شده است.

عرصه خدمات رفاهی و عمومی

برای آنکه موزه ای برای بازدیدکننده از جذابیت خاص برخوردار باشد، پاسخگوی نیازهای اصلی و حیاتی او بوده و وی را در محیطی آشنا و راحت قرار دهد، بایستی بصورت آمیزه ای از فضاهای عمومی و خصوصی طراحی گردد، تا بازدیدکننده، ضمن فراموش کردن سردرگمی، در حالت تعادل قرار گرفته و با مردم و اشیاء در تماس بیشتری باشد. این کارکردها را فضای استراحت کوتاه مدت و مکانهای تفریح و تفرج تامین می نماید. از خدمات رفاهی و عمومی می توان از رستوران یا چایخانه، فروشگاه صنایع دستی و … نام برد.

https://www.mixcloud.com/VeraMack8/

عرصه خدمات پشتیبانی

ساختمان نیازمند فضاهایی جانبی است که هرچند مورد استفاده مستقیم قرار نمی گیرند اما در بالا بردن کیفیت زیستی فضاهای اصلی نقش مهمی بازی می کنند، این عرصه شامل فضاهای: نگهبانی، انبار، تاسیسات، کنترل مدار بسته، خدمه، پارکینگ و فضای سبز است.

۱- انبار : تا سالها قبل انبار کردن در موزه ها به این صورت بوده است که تنها اشیایی را که می توانند در گالریها به نمایش بگذارند قرار می دادند و سایر اشیاء را که امکان نمایش نداشت، در انبار نگهداری می کردند، اکنون به این نتیجه رسیده اند که انبار راکد نداشته باشند و تمام مواد اهمیت بخصوصی برای استفاده دارند. به طور کلی، تنها سه دسته از اشیاء و مواد احتیاج به انبار شدن دارند- موارد مورد مطالعه- موارد امانتی برای امانت کردن (به مدارس و دانشگاه ها)- اشیاء عبوری موزه ها که احتیاج به انبار موقت دارند برای وقتی که اشیاء یک نمایشگاه جدید را جمع آوری و نگهداری می کنند و یا اینکه نمایشگاه قبلی را جمع می کنند.

2- نگهبانی : موزه ها و گالری های هنری حاوی اشیاء با ارزش هستند. حتی بعضی از آنها دارای اشیاء بی قیمت هستند و باید از بالاترین سطح امنیت ممکن برخوردار باشند. به طور سنتی این کار به نگهبانان و سرپرستان محول شده است. در این حالت مهم است که گالری ها طوری طراحی شوند که شخص نگهبان از مکان خود بیشترین دید را داشته باشد. در روشهای مدرن، شخص هنوز مهمی است ولی توسط وسایل مکانیکی و الکتریکی مجهز می شود.

۳- پارکینگ : یکی از اساسی ترین مسائل پشتیبانی در موزه ها پارکینگ است که باید به آن توجه کامل نمود. پارکینگ در موزه از سه قسمت تشکیل می شود: پارکینگ کارمندان، پارکینگ برای اتوبوسهای سیاحان و مدارس، پارکینگ برای اتومبیل های شخصی.

۴- تاسیسات : از فضاهای جانبی که در کیفیت بخشی به فضاهای مورد استفاده نقش مهمی دارد، فضای تاسیساتی است. موتورخانه مرکز تاسیسات گرمایی و تهویه مطبوع موزه می باشد.

۵- فضای سبز : زیبایی یک موزه چنانچه با باغ و چمن احاطه شده باشد، دو چندان خواهد شد و اگر آب و هوای مساعدی را در اختیار داشته باشیم، می توانیم از این امتیاز جهت ارائه پاره ای از نمای نمایشگاه ها استفاده نماییم. شاخه درختان در اطراف موزه به عنوان صافی موثر طبیعی گرد و غبار و مواد شیمیایی که سبب آلودگی می شوند، بکار می رود و همچنین در تنظیم رطوبت هوا موثر است.  همچنین زمین اطراف موزه می تواند به عنوان یک بخش زمینه بکار گرفته شود و در فاصله مناسبی از موزه، بخشهای تجهیزات و خدماتی را که بدلایل بسیار وجودشان در ساختمان اصلی موزه نامطلوب و خطرناک است بنا نمود. چنانچه موزه در خیابانی پر رفت و آمد واقع شود همواره مصلحت آن است که موزه با ردیفی از درختان انبوه، از وسائط نقلیه جدا شده و در دنج ترین گوشه بستر تعبیه گردد.

https://slides.com/veramack8

مطالعات استانداردها و روابط در طراحی گالری و موزه

موزه‌ها و گالري‌ها

براي نمايش آثار هنري و اشياء با اهميت از نظر علمي و فرهنگي، سازمان بايد از آنها در برابر آسيب، خطر سرقت، رطوبت، خشكي نور خورشيد و گرد و غبار مراقبت كرده و آنها را در بهترين نور و نما، نشان دهد. اين امر زماني حاصل مي‌شود كه مجموعه به:

الف) اشياء تحت مطالعه و بررسي

ب) اشياء نمايشي تقسيم مي‌شود

نمايشگاه‌ها بايد به نحوي برگزار شوند كه عمومي مردم بتوانند آثار را بدون هيچ مشكلي تماشا كنند. اين امر مستلزم آن است آن است كه اين اشيا با دقت انتخاب شوند و در فضاهايي مناسب و متنوع ارائه شوند.

در نمايشگاه‌هاي هنري، تا حد امكان بايد براي هر دسته از تصاوير و تابلوها، يك اتاق مجزا اختصاص داده شود. براي اين كار بهتر است از اتاق كوچك استفاده شود. با اين كار، سطح ديوار بيشتر از سطح كف خواهد بود. اتاق‌هاي بزرگ فقط براي تصاوير بزرگ لازم هستند.

زاويه‌ي ديد انسان از 27 درجه بالاتر از سطح چشم آغاز ميشود. براي يك فرد بيننده در حالت ايستاده، اين بدان معناست كه تصاوير نورپردازي شده بايد 10 متر دورتر از فرد و از بالا آويزان شود ولي لبه آن نبايد بيشتر از 90/4 متر بالاتر از سطح چشم و لبه پايين آن بايد تقريباً 70 سانتي‌متر پايين‌تر قرار بگيرد. بهترين شرايط آويزان كردن تصاوير كوچك، نقطه‌ي تاكيد (سطح افق در تصوير) در سطح چشم است.

براساس آزمايشات انجام شده در بوستون؛ فضاي مطلوب براي تماشا كردن بين 30 تا 60 درجه بالاتر است از نقطه‌اي كه در وسط كف قرار دارد. اين مسأله نشان مي‌دهد كه براي تصاوير، ارتفاع 13/2 متر و براي تنديس، طيف ديد 65/3-3 متر لازم است.

جدول(7-1) نكات حائز اهميت در طراحي موزه از نگاه ناظر دروني

منبع: براسای پردازش اطلاعات از نگارنده برگرفته از ( طالبیان ، نیما ، 1390، 170 ) و  (یاوری ، حسین ، رجبی ، زینب ، 1389 ،17)

جدول (7-2)نكات جائز اهميت در طراحي موزه از نگاه ناظر بيروني

 منبع: براسای پردازش اطلاعات از نگارنده برگرفته از ( طالبیان ، نیما ، 1390، 170 ) و  (یاوری ، حسین ، رجبی ، زینب ، 1389 ،17)

گالری ها
گالری ها که برای نمایش آثار هنری و اشیاء فرهنگی و علمی مورد استفاده قرار می گیرند باید دارای شرایط زیر باشند:
- از نظر حفاظت در مقابل خرابی، دزدی، آتش سوزی، رطوبت، خشکی بیش از حد، نور شدید آفتاب و گرد و غبار مطمئن باشند.
- در شرایط عادی، زاویه ی دید انسان (۵۴ یا ۲۴ درجه به بالای سطح تراز چشم) در مورد تصویری که در فاصله ی ۱۰ متری قرار داشته و سطح آن کاملا روشن است موقعی حاصل می شود که ارتفاع تصویر آویخته شده ۴۹۰۰ میلیمتر در بالای سطح دید و ۷۰۰ میلیمتر به پایین سطح ادامه داشته باشد. تنها در مورد تصاویر بزرگ چشم انسان مجبور است از پایین تصویر تا به بالای زاویه ی دید حرکت کند. بهترین موقعیت برای نصب تصاویر کوچک (نقطه تاکید: سطح افق در تصویر) عبارت از محلی هم تراز با دید تماشاگر است.
-اشیاء مورد نمایش باید طوری قرار داده شوند که بدون زحمت در معرض دید مردم قرار بگیرند.

آمفی تئاتر
باید توجه داشت که آمفی تئاتر جدا از مسیر عادی بازدیدکنندگان باشد، نزدیک به سالن اصلی ورودی و یا مستقیماً بدان راه داشته باشد. کاملا مجهز به وسایل ایمنی باشد. (درهای اضافی، سیستم مستقل برق، از نظر گرما و سر و صدا از بقیه بخش های ساختمان جدا باشد و …)
- طراحی فضای مناسب جهت دستگاه های نمایش فیلم، اسلاید و … از نیازهای این سالن است.
- خروجی ها باید به طرف بیرون باز شده و مطابق با تعداد افراد و طول مسیر حرکت آنها طراحی شوند.
- ارتفاع درها نباید از ۲۲۰ سانتیمتر کمتر باشد.
- عرض کریدورها ۱۱۰۰ میلیمتر برای تا ۱۰۰ نفر، ۱۶۰۰ میلیمتر برای تا ۲۵۰ نفر باید باشد.
- پلکان با عرض ۱۱۰۰ میلیمتر برای تا ۱۰۰ نفر، ۱۶۰۰ میلیمتر برای تا ۲۵۰ نفر باید باشد.
- حداقل ارتفاع پله ها ۱۴ سانتیمتر و حداکثر ۱۸ سانتیمتر باید در نظر گرفته شود.
- برای کوتاه کردن زمان انعکاس صوت، حجم محوطه به ازای هر صندلی ۱۴/ ۵/۷ مترمکعب می باشد.
- از طرح دیوارهای قوسی و سهمی و دیوارهایی به شکل مقعر خودداری شود.
- سرانه سالن نمایش بدون احتساب فضای صحنه ۱/۱ متر مربع برای هر نفر می باشد.
- اگر برای هر ۴-۳ راهرو یک در خروجی جانبی به عرض ۱ متر در نظر گرفته شود، به ازا هر راهرو ۲۵ صندلی مجاز است.
- خط دید هر تماشاچی بایستی ۱۲ سانتیمتر بالاتر از چشم تماشاچی ردیف جلو باشد.
- حداکثر فاصله آخرین ردیف از خط جلوی صحنه ۲۴ متر می باشد.
- همچنین می بایست به گونه ای طراحی شود که بتوان صحنه را از هر جای سالن به وضوح و به خوبی دید یعنی باید تطابقی بین عمق و عرض آن موجود باشد.
- صحنه های بدون بسط و گسترش مساحت کمتر از۱۰۰ ترمربع، سقف صحنه کمتر از ۱ متر بالاتر از قسمت فوقانی جلوی صحنه است.
-نسبت ارتفاع جلوی صحنه به عرض، باید ۶: ۱ باشد.
- فاصله لبه نشیمن هر صندلی تا پشتی صندلی جلویی برای صندلی های ثابت حداقل ۶۰ سانتیمتر و برای صندلی های تاشو حداقل ۴۰ سانتیمتر باید باشد.
- حداقل عرض صندلیها از محور تا محور دسته ی صندلی نباید از ۵۰ سانتیمتر کمتر باشد و حداقل عمق نشیمن صندلیها نباید از ۴۰ سانتیمتر کمتر باشد.
- ارتفاع اتاق پروژکسیون نباید از ۵/۲ متر کمتر باشد.

کتابخانه
-مهمترین نکته ای که در طراحی اولیه ی کتابخانه باید مورد توجه قرار گیرد، آرامش و سکوت و محیط مطبوع آن است که هم به محل استقرار آن در مجموعه و هم به مصالح به کار رفته در آن مربوط می شود.
- تابش مستقیم نور خورشید از کتابخانه نامطلوب است. لذا حتی المقدور سعی شود نور کتابخانه از طریق جبهه شمالی تامین شود.
- از آشکارسازهای گرما و دود استفاد شود، از روش آب پاشیدن دوری کنید زیرا آسیب آن برای کتاب بیش از آتش است.
- در بخش کتب مرجع برای هر ۱۰۰۰ جلد کتاب مساحت ۱۰ متر مربع اختصاص داده می شود.
- در فضای دسترسی باز؛ ۱۵ متر مربع بر ۱۰۰۰ جلد کتاب (حداقل ۱۰۰ متر مربع) اختصاص داده می شود.
- میز مطالعه برای خواننده کتاب ۶۰۰×۹۰۰ میلیمتر مربع است و به ازا هر نفر ۲۵/۲ متر مربع فضا برای مطالعه اختصاص داده می شود.
- فضای میان قفسه ها باید حداقل ۴/۱ -۳/۱ متر عرض داشته باشند.
- راهرو میان قفسه ها نباید بیش از ۳ متر طول داشته باشند.
- همه ی کتابخانه ها به یک اتاق کار کوچک (۱۰ متر مربع) و انباری کتاب مجهز به قفسه بندی (۵ متر مربع) نیاز دارند.

اداری

مبلمان فضاهای اداری استاندارد، شامل میزها و قفسه ها، تحت تاثیر نوع مشاغل کارکنان آن است. اینگونه مبلمان ها می باید از انعطاف پذیری کامل برخوردار باشد و قابلیت پذیرش تغییرات آتی را داشته باشد. پیش بینی فضای لازم برای سایر وسایل و تجهیزات ویژه مانند: ماشین های الکترونیکی، دستگاه کپی و غیره ضروری است.

پژوهشی
مساحت آزمایشگاه ها باید متناسب با اندازه موزه باشد و فضایی که به این منظور اختصاص می یابد باید وسیع بوده، از نور کافی و جریان هوای مناسب برخوردار باشد. همچنین به تمامی امکانات پیشگیری در برابر دزدی و آتش سوزی مجهز بوده و به آسانی از درون و برون موزه قابل دسترس باشد.

آموزشی
در فضاهای آموزشی مسئله ی نور همیشه حائز اهمیت است.
در صورتی که عمق کلاس از ۵/۶ متر بیشتر باشد حداقل عرض پنجره باید ۲۰/۱ متر و ارتفاع آن ۲ تا ۵/۲ متر باشد. ضمناً تابش نور باید از سمت چپ صورت گیرد.

انبار
- بسیاری از موزه ها برای جلوگیری از مسائل ناشی از فشار و بار سنگین بر ساختمان طبقه زیرین آن را بعنوان انبار مورد استفاده قرار می دهند.
- در سیستم انبار و نگهداری متحرک بافته های تخت، فاصله عمودی بین دو میله افقی موجود در هر واحد، باید به گونه ای در نظر گرفته شود که با اندازه بافته هایی که بر روی آنها انداخته خواهد شد، متناسب باشد. فاصله بین ریلها در سقف برای بافته های سبک، ۱۵ سانتیمتر و برای بافته های سنگین با حجم زیاد، ۲۰ سانتیمتر مناسب است. فاصله بین انتهای شی آویزان با کف اتاق برای گردش هوا باید ۶۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود. همچنین فضای پیش بینی شده در وسط اتاق باید به اندازه ای باشد که بتوان هر واحد را به راحتی در معرض نمایش گذاشت.

پارکینگ
- لازم است پارکینگ کارمندان از پارکینگ عمومی مجزا گردد و حتی الامکان فضایی سرپوشیده و یا حداقل سایه افکن (خصوصا برای پارکینگ کارمندان که ماشین مدت زیادی پارک می گردد) در نظر گرفته تا از تابش آفتاب و نیز ریزش نزولات آسمانی محفوظ باشد.
- ورودی سواره حداقل ۱۵۰ متر از تقاطع خیابان فاصله داشته باشد، یا از لاین کند شونده برای دستیابی به ورودی استفاده شود.

تاسیسات

محل ساختمان تاسیسات باید به گونه ای طراحی شود که امکان دسترسی سواره و پیاده به آن میسر باشد و دور از گالری ها و موزه باشد تا الودگی های صوتی و هوایی آن مزاحمت ایجاد نکند.

شکل (7-1): استانداردها

برنامه ریزی فیزیکی

تعداد مراجعان این مجموعه بر مبنای تعداد مراجعان و گردشگران مجموعه های تاریخی وگردشگری شهر تبریز در نظر گرفته شده است. این تعداد در سایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تبریز 20000 نفر در سه ماهه اول سال که بیشترین آمار بازدیدکنندگان را داراست، عنوان شده است. از این رو تعداد بازدیدکنندگان روزانه 200 نفر تخمین زده شده است که با در نظر گرفتن تعداد کارمندان و پرسنل اداری، این مجموعه برای 400 نفر طراحی شده است. سرانه ها و استاندارد های عددی و معیار های طراحی مورد استفاده در محاسبات از جزوه مبانی طراحی معماری(کاربری فرهنگی موزه) تالیف دکتر نادر روزرخ  استخراج شده است.

نمودار (7-3): فضاهای سرپوشیده ساختمان

نمودار (7-4): فضاهای باز

جدول (7-1): ضوابط رسمی کشور

جدول(7-2):محاسبه زیر بنای گروه اصلی

 جدول(7-3):محاسبه زیر بنای گروه وابسته اصلی  جدول(7-4):محاسبه زیر بنای گروه رفاهی

جدول(7-5):محاسبه زیر بنای گروه پشتیبانی

جدول(7-6): محاسبه زیر بنای فضاهای گردش

ضوابط و استانداردهای كلی فضاها
آیین كار ایمنی درهای مدارس
1ـ درهای فضاهای آموزشی باید طوری نصب شوند كه جهت بازشوی آنها به طرف خارج باشد.
2ـ در فضای پلكان‌ها حداقل به اندازه یك پاگرد محل نصب در باید تا اولین پله فاصله داشته باشد.
( حداقل به اندازه پاگرد )
3ـ در سالن‌ها بهتر است در خروجی وسط دیوار نصب شود .
4ـ در راهروها محل اتصال در باید عقب‌تر از محل عبور باشد تا مانع عبور و مرور نگردد.
5ـ در فضای پلكان جهت بازشوی در به سمت دیوار باشد نه پله ، به صورتی كه مانع عبور و مرور نشده و از عرض پاگرد كاسته نشود .

https://giphy.com/channel/VeraMack8

6ـ درها نباید در محلی نصب شوند كه در حالت باز مانع و یا مزاحم باشند.
7ـ در مدارس باید حتی المقدور از كاربرد درهای شیشه‌ای اجتناب شود و در صورت استفاده از این نوع درها در فضای غیر آموزشی باید با نصب علائم روی آن با مشخص نمودن حاشیه در شیشه‌ای از طریق نصب نوارهایی در پیرامون شیشه با آگاهی دادن به افراد از بروز حوادث جلوگیری شود .
8ـ اگر در فضاهای غیر آموزشی مدرسه از درهای بادبزنی كه در دو جهت قابل بازشدن هستند ، استفاده شود باید قسمتی از آن دارای شیشه باشد تا افرادی كه در دو طرف آن در رفت و آمد هستند یكدیگر را رویت و از برخورد جلوگیری شود .
ارتفاع شیشه خور از كف برای كودكان 75 سانتیمتر و برای بزرگسالان 75/1 متر می‌باشد.
9ـ در مدارس نباید از درهای بادبزنی دو لنگه مخصوصاً نوع سنگین آن استفاده شود .
10ـ برای جلوگیری از گیر كردن لبه آستین و یا بند كیف به دستگیره در، دستگیره باید خم شده باشد و یا فاصله آن از سطح از 3 میلیمتر بیشتر نباشد.
11ـ فاصله دستگیره تا لبه در نباید كمتر از 5/7 میلیمتر باشد .
12ـ درهای قاب فولادی مورد استفاده برای محلهایی كه بیش از 100 نفر متصرف دارد باید فقط دارای یك قفل باشد .
13ـ درهای كشویی فقط برای فضاهایی مجاز است كه متصرفین آن كمتر از 50 نفر باشد و نیروی بازكردن این نوع درها نباید بیش از 67 نیوتن ( 7/6 كیلوگرم ) باشد .
14ـ در رختكن مدارس شبانه‌روزی باید به گونه‌ای باشد كه برای كودكان از سمت داخل به راحتی قابل بازشدن باشد .
15ـ هر اطاق یا فضایی كه ظرفیت متصرفین آن بیش از 50 نفر بوده و یا مساحت آن بیش از 93 متر مربع باشد بایستی حداقل دارای دو در خروجی جداگانه باشد كه عملاً مجاور یكدیگر قرار می‌گیرند.
16ـ عرض مفید بازشوی درها نباید كمتر از 81 سانتیمتر باشد. اگر از درهای دو لنگه استفاده شده است عرض مفید بازشوی یك لنگه از آنها نباید كمتر از 81 سانتیمتر باشد .
17ـ عرض مفید درهای تك لنگه‌ای در معابر خروجی نبایستی بیش از 122 سانتیمتر باشد .
18ـ سطح كف دو طرف در باید در یك سطح باشد و این یكسانی سطوح باید حداقل به اندازه عرض لنگه بزرگتر در ادامه داشته باشد .
19ـ هنگام چرخش در به سمت مسیر خروجی باید اجازه دهد كه حتی المقدور 2/1 عرض خروجی مورد نیاز راهرو یا كریدور باز و بدون مانع باشد . وقتی در كاملاً باز می‌شود برآمدگی و جلو آمدگی در نباید بیش از 18 سانتیمتر از عرض راهرو یا كریدور را مسدود نماید.

20ـ درهای دوار نباید برای فضاهایی كه بیش از 50 نفر بوده تعبیه گردد.

آیین كار ایمنی پنجره‌های مدارس
1ـ طرح و ابعاد پنجره نباید طوری باشد كه شیشه خور آن دارای سطح بزرگی باشد .
2ـ بر حسب طرح در بعضی موارد می‌توان با رعایت مسائل ایمنی در جلوی پنجره‌ها بالكن و یا تراس كم عرض در نظر گرفت .
3ـ جهت جلوگیری از سقوط كودكان در طبقات بالاتر می‌توان از حفاظ استفاده نمود.
4ـ هر نوع كلاس یا فضای آموزشی با مساحت بیش از 23 متر مربع بایستی حداقل دارای یك پنجره جهت خروج اضطراری یا تهویه باشد .
5ـ پنجره‌ها بایستی از داخل و بدون استفاده از وسایل و ابزار قابل بازشدن باشد و حداقل ابعاد بازشوی پنجره بایستی به ترتیب ( 50 سانتیمتر عرض و 60 سانتیمتر ارتفاع ) بوده و سطح بازشوی آن از 53/0 متر مربع كمتر نباشد.
6ـ ارتفاع لبه پایین بازشوی پنجره از كف تمام شده نباید بیش از 112 سانتیمتر باشد .
7ـ فاصله قفل یا وسیله بازكردن پنجره از كف تمام شده نباید بیش از 137 سانتیمتر باشد .
8ـ در صورتیكه كلاس یا فضای آموزشی دارای یك در باشد كه مستقیماً به یك فضای باز ارتباط دارد می‌توان از تعبیه پنجره برای آن صرفنظر نمود.
9ـ محل نصب پنجره‌ نباید طوری باشد كه در موقع بازشدن ایجاد برخورد مزاحمت نماید.
10ـ پنجره‌هایی كه در انتهای راهروها و كریدور و پاگرد پلكان‌ها نصب می‌گردند باید از كف دارای ارتفاع 80 سانتیمتر باشد و در غیر اینصورت تا این ارتفاع ( 80 سانتیمتر ) دارای نرده چوبی و یا فلزی مناسب باشند .
آیین كار ایمنی كریدورها و راهروهای مدارس [2]
1ـ عرض راهروها در مدارس چهار كلاسه باید 4/2 متر باشد و به ازاء هر كلاس بیشتر 20 سانتیمتر به عرض آن اضافه شود .
2ـ سطح راهروها برای 8 تا 15 كلاس 10% تا 27 كلاس 12% و تا 36 كلاس 14% و بیشتر از آن 15% كل سطح زیر بنا .
3ـ سطح راهروها برای دوره‌های دبیرستان تا 12 كلاس 12% و بیشتر از 12 كلاس 15% كل سطح زیربنا .
4ـ راهروهای ارتباطی ساختمانها كه در فضای آزاد قرار گرفته‌‌اند باید سرپوشیده باشند ، از این راهروهای سر پوشیده می‌توان در فصول سرد و در مواقع بارندگی به عنوان فضای تفریح استفاده می‌شود.
5ـ چنانچه از بالكن و یا پل ارتباطی بین دو ساختمان به عنوان راهرو استفاده شود ، جهت جلوگیری از سقوط باید نرده حفاظتی به ارتفاع حداقل 80/1 متر از كف راهرو داشته باشد .
6ـ فاصله میان نرده‌های موازی نباید بیشتر از 10 سانتیمتر باشد .

_________ ضوابط طراحی ایمنی پلكان
1ـ تعداد پله‌ها در هر پلكان از سه پله كمتر نباشد .( وجود یك یا دو پله باعث بهم خوردن تعادل حركتی دانش‌آموزان می‌شود. )
2ـ برای پلكانهای با تعداد بیش از سه پله باید دارای نرده محافظ باشد .
3ـ در صورتیكه عرض یكسر پلكان بیش از 3 متر باشد در این صورت بهتر است در وسط نیز دارای نرده باشد .
4ـ پلكانهای رابط مانند پلكان محوطه باز باید دارای نرده حفاظتی باشند.
5ـ ارتفاع نرده برای بزرگسالان باید cm90 و برای خردسالان 75 ـ 80 سانتیمتر باشد.
6ـ قطر پروفیل دستگیره پلكان 35 میلیمتر و فاصله آن از دیوار مجاوز حداقل 70 میلیمتر می‌باشد.
7ـ شیب كف پله نباید از 2% درصد بیشتر باشد .
8ـ در هر پلكان عرض كف‌های پله با هم برابر و نیز ارتفاع سینه‌های پله با هم مساوی باشند.
9ـ شیارهای لبه پله در جهت طول پلكان باشد تا باعث خطای چشم نشود .
10ـ فاصله میان پله و سقف بالای آن نباید از 2 متر كمتر باشد. ( این فاصله به طور عمودی اندازه‌گیری می‌شود. )
11ـ برای تعیین اندازه كف پله و ارتفاع سینه پله از فرمول زیر استفاده شود .
63 تا 2h + t = 61
كف پله = t و ارتفاع پله = h
__ اصول طراحی ایمنی مدارس در برابر آتش
1ـ اصطلاحات
ـ تخلیه خروج : بخشی از راه خروج كه بین خروج و معبر عمومی قرار گرفته است .
ـ حریق بند : قسمتهایی از بنا شامل دیوار ، سقف و كف مقاوم حریق كه بتواند در مقابل سوختن تمام بار حریق واقع در فضای مربوط به خود ایستایی و مقاومت كند .
ـ در خودكار بسته شونده : این اصطلاح به درهای حریق یا سایر بازشوها گفته می‌شود كه به منظور بسته شدن در یا باز شدن آن به هنگام حریق در اثر واكنش به برخی از محصولات احتراق یا از طریق گرفتن فرمان از محل دیگر است .
ـ دیواردود بند : دیوار یا دیواره‌ای است كه راهروی خروج را قطع می‌كند و به یك یا چند در مجهز است. این دیوار باید مانع گسترش آتش و دود باشد .
ـ سطح مخاطره آمیز : فضاهایی از ساختمان كه عملكردهایی شامل نگهداری ، تهیه و یا كاربرد مواد بسیار قابل احتراق ، مواد منفجره ، مواد تولید كننده دود و یا گازهای سمی ، مواد شیمیایی مضر و مهلك كه امكان تولید شعله ، انفجار ، مسلم یا ایجاد حساسیت داشته باشد را سطوح مخاطره آمیز گویند.
ـ ظرفیت راه خروج : مجموع مقدار عرضی كه مجموع راه خروج در تمام طول مسیرها با توجه به بار تصرف با آن اندازه می‌شود در شرایط معمولی حداقل مقدار این عرض 76 سانتیمتر است .
2ـ طراحی كلیه راههای خروج در ساختمان مدارس می‌بایست به گونه‌ای باشد كه اولاً به وضوح قابل رؤیت متصرفان باشد و ثانیاً به طرز آشكاری علامت گذاری شده باشد به طوریكه راه منجر به مكان امن به روشنی قابل دسترسی باشد .
3ـ طول مسیر دسترسی به خروجی‌ها باید در روی كف و در طول محور مركزی راه عبور معمول و از فاصله 30 متر مانده به دورترین نقطه هر فضا تا وسط در خروج اندازه‌گیری شود .
4ـ تمام راهروهایی كه به عنوان دسترسی خروجی برای تخلیه بیش از 30 نفر در نظر گرفته میشوند با كاربرد اجزای سازه‌ای مقاوم باشند و حداقل یك ساعت در مقابل حریق از دیگر بخشهای ساختمان مجزا باشند و درهایی كه به آنها باز می‌شوند حداقل به مدت 30 دقیقه در برابر حریق مقاوم باشند . طرح و نصب این درها باید به گونه‌ای باشد كه احتمال نشت دود از آنها به حداقل ممكن كاهش یابد .
5ـ راهروهای دسترسی خروجی باید دارای حداقل 250 سانتمتر عرض مفید باشد.
6ـ استقرار هر نوع تأسیسات و تجهیزات از قبیل آبخوری ، جالباسی و غیره چه به صورت ثابت و چه قابل انتقال در راهروهای دسترسی خروج به شرطی مجاز خواهد بود كه عرض مفید راه به كمتر از 183 سانتیمتر كاهش نیابد .
7ـ در راهروهای دسترسی خروج ، هیچ بن بستی نباید دارای طول بیش از 6 متر باشد .
8ـ راهروهای دسترسی به ردیفهای صندلی باید حداقل 107 سانتیمتر عرض مفید داشته باشند مگر آنكه راهرو از یك طرف با دیوار مجاور باشد كه در آن صورت عرض مفید آن می‌تواند به حداقل 91 سانتیمتر
كاهش یابد . راهروهایی كه برای دسترسی به حداكثر 60 صندلی در نظر گرفته شوند استثنائاً می‌توانند
حداقل 76 سانتیمتر عرض مفید داشته باشند . آرایش و موقعیت راهروها و صندلی‌‌ها در هر حال باید به گونه‌ای باشد كه بین هر صندلی و راه حداكثر 6 صندلی وجود داشته باشد .
9ـ طول دسترسی‌های خروج در ساختمان مدارس از هر نقطه بنا نباید از 45 متر بیشتر شود مگر آنكه تمام بنا با شبكه با رنده خودكار تأیید شده محافظت شده باشدكه در آن صورت استثنائاً این طول به 60 متر افزایش می‌یابد.
10ـ در ساختمانهای آموزشی كه در طبقات بالای همكف بیش از 75 نفر و یا در زیر همكف بیش از 40 نفر باشند ، پلكانها ، راهها و مسیرهای خروج ( اعم از ورودیها ، هالها ، پاگردها و غیره ) باید با دیوارهای غیر قابل احتراق حداقل 2 ساعت مقاوم حریق به طور كامل درزبندی و مجزا شوند .
12ـ ایجاد هرگونه روزنه نفوذی در دور بندهای خروج مجاز نمی‌باشد مگر در موارد زیر :
ـ عبور داكتها و دیگر تجهیزات لازم در مواردی كه تراكم هوا و ایجاد فشار مثبت در درون دوربند خروج ، ضروری اعلام شود .

https://knowyourmeme.com/users/veramack8

ـ عبور لوله‌های مربوط به شبكه‌های آتش نشانی .
ـ عبور لوله‌های هادی برق ویژه فضای خروج .
13ـ فقط آن دسته از پلكانهای خارجی بنا می‌توانند به عنوان خروج محسوب شوند كه دارای مشخصات زیر باشند :
ـ ساختار آنها توسط دیوار با نرخ حداقل 2 ساعت مقاوم حریق در فضاهای داخلی جدا باشد و از نزدیكترین بازشو دست كم 3 متر فاصله داشته باشد.
ـ به بام بخش دیگری از بنا یا 6 بام بنای مجاور كه ساخته مقاوم حریق و راه خروج ایمن و پیوسته‌ای دارد ارتباط داشته باشد.
ـ دارای جان پناه باشد .
14ـ درهای مقاوم در برابر آتش بایستی خودكار باشند و خود به خود بسته شوند و بر روی آن علایم هشدار دهنده نصب شود و به جز در مواقع اضطراری بایستی بسته باشند . در نزدیكی راه پله قرار گیرند و تا مدت زمان 2/1 ساعت در مقابل آتش مقاوم باشند.
15ـ درهای بازشو به قفسه‌های پلكان ، وقتی كه كاملاً باز هستند نبایستی از میزان عرض گذر عبور مؤثر بكاهند و نبایستی كمتر از عرض پاگرد در نظر گرفته شوند و عرض گذر نباید كاهش پیدا كند به طوری كه عرض آن كمتر از پهنای راه پله نباشد . عرض دری كه به داخل پاگرد راه پله باز می‌شود نبایستی بیشتر از 900 میلیمتر باشد .
16ـ مساحت فضای پناهدهی در هر یك از دو طرف خروجیهای افقی باید برای تمام متصرفان هر دو طرف تكافو نماید . به این منظور در هر طرف باید به ازای هر نفر حداقل 28/0 متر مربع مساحت خالص در نظر گرفته شود .
17ـ در مدارس سه طبقه و بیشتر دو راه پله لازم است اما در این حالت تعداد بیشتری لازم است :
الف) فاصله تا نزدیك‌ترین راه پله بیشتر از 30 متر باشد ( برای انتهای بن بست بیشتر از 18 متر باشد )
ب) تعداد ساكنین طبقه بالاتر بیش از 120 نفر باشد .
ج) برای رعایت توصیه‌هایی كه در جداول عرض راه پله‌ها با تعداد كودكان داده شده است .
د) برای انطباق با توصیه‌های جداول 1 در مورد خروجی از سالنهای مرتبط با ساختمان در طبقات بالاتر از همكف .
18ـ در مدارس دو طبقه یك راه پله كافی است مشروط بر اینكه :
الف) تعداد ساكنین طبقه اول كمتر از 120 نفر باشد .
ب) در صورتی كه فاصله هر دو تا پله كمتر از 18 متر باشد و یا توسط دیوارهای جداكننده متحرك كمتر از 12 متر شود .
ج) هیچ قسمتی از راه پله‌ها از لحاظ آتش سوزی مخاطره آمیز نباشد .
19ـ حداقل عرض راه پله باید 110 سانتیمتر باشد .
20ـ اگر عرض راه پله مساوی و یا بیش از 220 سانتیمتر باشد باید به وسیله میله دستگیره به دو قسمت تقسیم گردد كه هر كدام مساوی یا بیش از 110 سانتیمتر باشد .
21ـ حداقل باید جعبه پله در طرفین ساختمانهای آموزشی قرار گرفته باشد اگر طراحی یا ابعاد ساختمان امكان چنین وضعی را ندهد ، بیش از 60 شاگرد ( دو كلاس 30 نفره ) بعد از محدوده پلكان وجود داشته باشند در غیر اینصورت باید در منطقه بن بست پله فرار پیش بینی نمود .
22ـ پلكان باید به طریقی طراحی شود كه راه تخلیه افقی ( راهروها ) آن را قطع نكند تا تمام دانش‌آموزان كلاسها به طرف پله و در جهت خروج ساختمان هدایت شوند . قفس پله با دیوارهای پر یا پنجره‌های رو به خارج ساختمان محصور گردد تا در مواقع حریق از شعه و دود محفوظ بماند .
23ـ ابعاد پله :
الف) h : ارتفاع پله كمتر یا مساوی 163 میلی متر باشد .
ب) w : كف پله كمتر یا مساوی 280 میلی متر باشد و هرگز كمتر از 250 میلی متر نشود .
24ـ تعداد پله‌های یك رشته پله باید حداقل بیشتر یا مساوی 3 عدد باشد و حداكثر كمتر یا مساوی 15 عدد باشد . تغییر سطح باید قابل رؤیت بوده و فرد باید متوجه این تغییر و اختلاف سطح شود .
25ـ زمانیكه ساختمان دچار حریق می‌شود بلافاصله احتمال دارد كه اطراف پله فرار را شعله‌های آتش و دود فرا گیرد لذا توصیه می‌شود در ساختمانهای بیش از 4 طبقه پله فرار به وسیله كانال عمودی محافظت شود .
26ـ حداكثر شیب مسیر نباید از 1 به 8 و حداكثر ارتفاع آن از 7/3 متر بیشتر باشد البته در مواردی كه شیب از 1 به 15 بیشتر نیست نیازی به پاگرد نخواهد بود . شیب باید از تراز پایین تا بالا كاملاً یكنواخت باشد .

27ـ هر شیب راه باید حداقل 12 سانتیمتر عرض مفید داشته باشد ______

انواع استفاده در كاربری آموزشی و فرهنگی
واحد تصرف به ازای هر نفر
كلاسهای درس
9/1 متر مربع سطح خالص
كارگاهها ، آزمایشگاهها و سایر فضاهای آموزشی علمی
6/4 متر مربع خالص
مراكز آموزشی و مراقبتی غیر شبانه‌روزی
3/3 متر مربع خالص
سالنهای مطالعه در كتابخانه‌ها
3/9 متر مربع نا خالص
29ـ عرض هر یك از قسمتها و اجزای مختلف راه خروج به ازای هر نفر 8/0 سانتیمتر و عرض سایر خروجها با مسیر افقی با شیبدار به ازای هر نفر 5/0 سانتیمتر در نظر گرفته شود .
30ـ عرض هیچیك از دسترسهای خروج نباید از 91 سانتیمتر كمتر شود .
31- در هر طبقه ساختمان آموزشی حداقل دو راه مجزا و دور از هم لازم است . اما چنانچه بار متصرف تمام طبقات یا بخش‌هایی از آنها بین 500 تا 1000 نفر باشد حداقل 3 راه خروج مجزا و دور از هم لازم است و برای بیش از 1000 نفر حداقل 4 راه خروج مستقل لازم است

كلاس مدارس راهنمایی :
1ـ طول كلاس راهنمایی نباید از عرض كلاس به علاوه 50% آن بیشتر باشد .
2ـ ارتفاع مناسب كلاس راهنمایی با توجه به وضعیت اقلیمی محیط و مسائل نور و تهویه 4 متر می‌باشد .درمناطق مرتفع و سردسیر می‌توان ارتفاع را تا 2/3 متر كاهش داد.
3ـ ابعاد درهای كلاس راهنمایی :
1ـ3ـ در یك لنگه به طرف داخل 90 الی 100 سانتیمتر عرض .
2ـ‌3ـ در دو لنگه به طرف داخل 160 سانتیمتر عرض .
3ـ3ـ ارتفاع كلیه درها 200 سانتیمتر با رواداری 5+ سانتیمتر .
4ـ شیشه‌های پنجره‌های كلاس از جنس نشكن باشد و مساحت آن از 625 سانتیمتر مربع تجاوز نكند.
5ـ سطح پنجره‌های كلاس بسته به وضعیت اقلیمی محل می‌تواند از 125/0 تا 2/0 برابر سطح كلاس متغیر باشد . پنجره‌ها در ارتفاع 1 الی 2/1 متر از سطح كلاس تا 2/0 متر زیر سقف باید نصب شوند.
6ـ پنجره‌ها نباید در سمت شرق و غرب كلاس باشند .
7ـ فرم پنجره‌ها بهتر است كشویی باشد و در طول دو قسمت باشد كه قسمت پایینی آن ثابت و بالایی آن بر اساس عمل تهویه بازشو باشد.
8ـ فاصله بین میز ، صندلی یا نیمكت در مدارس راهنمایی باید 55 سانتیمتر باشد .
9ـ رنگ كلاس راهنمایی در سقف باید روشن و مات و دیوارها نیز روشن و مات و حتی الامكان آبی روشن ،كرم ، بژ یا سبز خیلی روشن باشد

https://justpaste.it/9090e

آیین كار اصول جانمایی , طراحی و بهداشتی در توالت , دستشویی و آبخوری مدارس:
1 – در طراحی سرویسهای بهداشتی , نكات زیر باید مد نظر قرار گیرد :
الف ) موجب آلودگی خاكهای سطحی نشود .
ب ) موجب آلودگی آبهای سطحی و زیر‌زمینی نشود .
ج ) در معرض باد غالب قرار نگیرد .
د ) در معرض دید مستقیم مسؤولان قرار داشته باشد .
ﻫ ) مكان احداث این سرویسها حتی‌الامكان در سطح زمین و در فضای باز انتخاب شود .
و ) استقرار آبخوری در محل فضای سرویسهای بهداشتی ممنوع است .
2 – در صورتی كه تعداد سرویسهای توالت بیش از 4 چشمه باشد , تعبیه در ورودی لازم است .
عرض ورودی نباید كمتر از 20/1 متر باشد .
3 – چون سرویس بهداشتی معمولاً روی كرسی چینی احداث می‌شود , تعبیه حداقل 3 پله الزامی است .
4 – از اشتراك فضای چشمه‌های توالت و دستشویی در یك مسیر اجتناب شود .
5 – شیرهای آب مورد استفاده در كاسه‌های دستشوئی آبخوری جهت تامین آب گرم به صورت مخلوط باشد .
6 – دسشتوئی‌ها در ارتفاع 60 تا 75 سانتی متری نصب شوند .
7 – به ازای هر 60 نفر دانش آموز وجود یك كاسه دستشوئی لازم است .
8 – استفاده از شیرهای آب از نوع برنجی بدون واشر ارجح است .
9 – از یكسره كردن سیستم شستشو و وصل آن به شبكة آب رسانی برای جلوگیری از آلودگی احتمال ثانوی شبكه آب رسانی اكیداً خودداری شود . بدین معنی كه در حد فاصل شبكه آب رسانی و سیستم شستشوی كاسة توالت از فلاش تانك با استفاده شود .
10 – ارتفاع دیوارهای جداكننده توالت‌ها , در صورتی كه باربر نباشد , از كف تمام شده تا 210 سانتی‌متر مناسب می‌باشد . فضای مشترك باقی مانده بالای دیوار‌ه‌های جداكننده می‌تواند به انجام تهویه طبیعی یا مصنوعی كمك نماید .
11 – حداقل ابعاد تمام شده داخلی توالت‌ها 110 * 140 سانتی متر باشد .
12 – به ازای هر 45 دانش آموز یك چشمه توالت لازم است .
13 – در طراحی چشمه‌‌های توالت , بهتر است هر دو چشمه به صورت قرینه در نظر گرفته شود تا از نظر تخلیه فضولات و لوله‌كشی آب شستشو مناسب‌ترین روش تأسیسات بكار گرفته شود .
14 – ایجاد حداقل یك چشمه توالت برای معلولین در طبقة همكف الزامی است .
15 – اتاقكی در ابعاد 110 * 140 سانتیمتر برای نگهداری و انبار كردن وسایل نظافت , شستشو , ضد عفونی و لوازم مصرفی مورد استفاده روزانه در نظر گرفته شود این فضا باید مجهز به حوضچة
تی شویی و شلنگ باشد .
16 – برای هر 75 نفر دانش آموز یك شیرآبخوری لازم است ارتفاع شیرها نسبت به سن استفاده كنند‌گان از 75 تا 100 سانتیمتر باشد .
17 – استفاده از نوع تهویه طبیعی و مصنوعی برای سرویس‌ها الزامی است .
18 – بهترین جبهه و نور برای توالت‌های عمومی , شمال است .
19 – كلیه لوله‌كشی‌های آب می‌بایست روكار و با استفاده از لوله گالوانیزه رنگ شده باشد كه به صورت دو طرفه به لوله اصلی آب شیر متصل است .
20 – حجم چاه فاضلاب و توالت به ازای 20 لیتر برای هر نفر در سال محاسبه شود .
21 – به منظور جلوگیری از آلودگی احتمالی آبهای زیر زمینی فاصلة عمودی چاه توالت از سطح آبهای زیر زمینی حداقل 3 متر و فاصلة افقی آن تا چاه آب حداقل 15 متر در نظر گرفته شود .
22 – حداقل قطر لوله‌های مصرفی در سیستم دفع فاضلاب سنگین 4 اینچ در نظر گرفته شود كه در مورد چشمه‌های توالت پس از آن كه و زیر هر یك از كاسه‌های توالت , سیفون بلند 4 اینچی نصب می‌گردد , ادامه كار با استفاده از لوله 4 اینچ و كاملاً مستقیم با تیپ 1 % به لوله یا كانال اصلی جمع‌آوری فاضلاب از سایر چشمه‌های توالت‌ها توالت‌ها متصل می‌گردد . لوله یا كانال اصلی جمع‌آوری فاضلاب هم بایستی حداقل با قطر 6 اینچ در نظر گرفته شود ( به ازای تا 8 چشمه توالت ) و به ازای اتصال هر 4 لوله فرعی اضافی یك اینچ بزرگتر انتخاب گردد . این لوله نیز بایستی دارای شیپ 1% به سمت محل دفع فاضلاب باشد و در جهت مقابل شیب قبل از اولین انشعاب مصرفی به میزانی كه بتوان یك دریچه بازدید در كف را نصب نمود , بلندتر انتخاب گردد .
در طول لوله اصلی فاضلاب در هر 6 متر یك دریچه بازدید در كف در نظر گرفته شود و كلیه لوله‌های فاضلاب چشمه‌های توالت با Vent تهویه گردد .
23 – لازم است توالت‌ها هفته‌ای دو بار ضد عفونی شوند هر روز شسته شوند .
آیین كار مكان‌یابی , ساختمان , تجهیزات و بهداشت بوفه مدارس :
1 – اصول مكان‌یابی بوفه در مدارس :
الف – در مناطق پر باران ویا بسیار گرم , بوفه را ترجیحاً در فضای بسته مراكز آموزشی و در مناطق با آب و هوای معتدل , بوفه را در فضای باز مستقر نمایند .
ب- دارای دسترسی ایمن , راحت و مناسب باشد .
ج – از مراكز جمع‌آوری زباله و سرویسهای بهداشتی فاصله مناسبی داشته باشد .
د – قرار داشتن در معرض دید و كنترل مسوولان .
2 – عناصر متشكله بوفه جهت توزیع و فروش مواد غذایی آماده :
الف – یخچال ویترینی .
ب – دستشوئی برای استفاده كاركنان .
ج – قفسه‌های دیواری .
د – قفسه‌های زمینی در دار جهت ذخیره و انبار مواد خوراكی .
ﻫ - ظروف زباله دردار و قابل شستشو .
و – صندلی و میز كارفرما فروشنده .
ز – صندوق یا ماشین حساب .
ح – قفسه و رختكن .
ط – كپسول آتش نشانی .
ی – وسایل گرمایشی .
3 – برای تأسیس یك بوفه ( بدون امكان تهیه غذای گرم ) حداقل مساحتی برابر با 9 متر مربع لازم است .
4 – بوفه‌‌هایی كه علاوه بر تهیه و فروش مواد خوردنی و آشامیدنی بسته بندی شده و آماده , مواد غذایی گرم و طبخ شده را نیز عرضه می‌نمایند , علاوه بر فضاهای ذكر شده به فضاهای زیر نیز احتیاج دارند :
الف – اجاق گاز .
ب – ظرفشویی دو لگنه مجهز به آب گرم و سرد .
ج – قفسه جهت نگهداری ظروف شسته شده .
د – میز كار جهت آماده سازی مواد خوراكی .
ﻫ - قفسه یا كمد جهت ذخیره وانبار مواد غذایی اولیه مثل : پیاز و سیب زمینی و روغن و ... .
5 – برای بوفه با الگوی فروش غذای گرم حداقل 15 متر مربع فضا لازم است .
6 – اشخاصی كه در محل بوفه كار می‌كنند می‌بایست ملبس به كلاه و روپوش سفید باشند و موظف به استفاده از وسایل بهداشتی شخصی مثل حوله و صابون می‌باشند . این پرسنل ملزم به رعایت نكات بهداشتی هستند از جملة كوتاه نگهداشتن ناخن و شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بار توالت كردن .
7 – مسئول دریافت وجه در تهیه و توزیع مواد غذایی دخالتی نداشته باشد .


بهداشت مدارس :
1 – اتاق بهداشت می‌بایست تمیز باشد و نور كافی داشته باشد و مخصوص معاینه باشد و از آن استفاده دیگری نشود . توصیه می‌شود طول این اتاق بیشتر از 6 متر باشد تا بتوان از تابلوی تعیین میزان دید استفاده نمود .
2 – ارزیابی سلامت دانش‌آموزان كه حداقل سالی یك بار است شامل اقدامات زیر است :
الف ) ارزیابی سلامت دانش ‌آموزان , كنترل بهداشت فردی و انجام كمك‌های اولیه , بیماریابی , كنترل, پیگیری بیماری‌ها و غیبت دانش‌‌آموزان .
ب ) همكاری در غربالگری با پزشك , شنوایی سنج و بینایی سنج و روان شناسی بالینی , تربیت بدنی و دندان‌پزشكی و سایر موارد .
ج ) كامل نمودن شناسنامة سلامت .
3 – در هر مدرسه به ازای هر 750 نفر دانش آموزی می‌بایست یك مربی بهداشت حضور داشته باشد .
4 – تابلو باید در ارتفاع مناسبی قرار یگرد به نحوی كه فاصلة آن از اولین ردیف دانش‌آموزان حداقل 20/2 متر باشد .
5 – طول و عرض تابلو با توجّه به مقطع تحصیلی :
طول تابلو
ارتفاع تخته سیاه از روی سكو
ابتدایی 270
70
راهنمایی 300
80
متوسطه 300
85
6 – برای مدارس ابتدایی حداقل دو هزار متر مربع به ازای هر صد دانش آموز به اضافه هزار متر مربع برای هر صد نفر اضافی فضا لازم است .
7 – برای مدارس راهنمایی و متوسطه , حداقل چهار هزار متر مربع برای هر صد نفر دانش‌آموز به اضافه هزار متر مربع برای هر صد نفر محصل اضافی لازم است .
8 – بر اساس معیارهای فوق حداقل متراژ لازم به ازای هر دانش‌آموز در مدرسه 6 تا 8 متر مربع خواهد بود .
9 – تعداد طبقات مدارس در دوره ابتدایی و راهنمایی حتی‌الامكان در دو طبقه و در صورت خاص حداكثر سه طبقه و برای دبیرستان‌ها و هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و كار و دانش حداكثر چهار طبقة مجاز است .
10 – زمین بازی با سرانه مساحت 10 متر مربع برای هر دانش‌آموز است .
11 – پوشش حیاط مدرسه و كف كلاسها باید غیر قابل نفوذ , غیر لغزان , بدون سنگ ریزه ,
غیر براق و آسان برای شستشو و نظافت باشد . پوشش كف برای كلاس‌ها و راهروها از جنس موزاییك و مكالئوم و برای حیاط مدرسه آسفالت و ورقه‌ای سیمانی باشد .
12 – ایجاد هر گونه تراس و بالكن مرتبط باكلاس ممنوع است .
13 – دیوارهای كلاس باید تا ارتفاع 5/1 متر سنگ باشد و الباقی آن از رنگ‌های روشن و شفاف و غیر براق پوشیده شده باشد و عایق صوتی باشد .
14 – مطلوب است كلاس‌ها دو در داشته باشد كه برای مواقع اضطراری مشكل نباشد .
15 – سطح لازم برای تهویه در مدارس ابتدایی 5/1 متر مربع و حجم هوای لازم 5/4 متر مكعب است .
16 – حداكثر ابعاد قابل قبول بر كلاس درس 7 متر عرض و 8 متر طول است .
17 – پنجره كلاس‌ها به منظور استفاده از تهویه و برخورداری از نور طبیعی باید به نحو زیر باشد :
الف ) در یك سمت حتی‌الامكان باشد و در روبروی تخته سیاه نباشد .
ب ) باید در یك سمت شمال یا جنوب باشد .
ج ) فضای بین پنجره‌ها باید حداقل ممكن باشد تا از ایجاد سایه در وسط كلاس ممانعت كند .
د ) باید در ارتفاع 120 از كف و تا 20 سانتیمتر نرسیده به سقف قرار گیرند .
ﻫ ) دارای كركره مناسب باشد .
و ) قسمت میانی آن ثابت و دو قسمت پایین و بالای آن متحرك باشد .
18 – رنگ كلیة سقف‌ها سفید باشد .
19 – ظرفیت كلاس‌های ابتدایی بیش از 30 نفر نباشد .
20 – وجود اتاق ناهارخوری ,كتابخانه , اتاق كارهای هنری , آزمایشگاه و اتاق مشاوره از جمله نیازهای یك مدرسه است

-09-2010, 02:22 AM

روشنایی مدارس :
1 – به منظور ایجاد نور كافی در مدارس در صورتی‌كه پنجره‌های نور گیر در یك سمت واقع شده باشد , سطح كل پنجره‌ها نباید از 5 /1 الی 7/1 سطوح جانبی دیواره‌های كلاس كمتر باشد .
2 – توصیه می‌شود كه سطوح دیوارهای كلاس درس از رنگ مات انتخاب شود تا از خیرگی حاصل از انعكاس نور جلوگیری به عمل آید و رنگ‌ها نیز محیط دلپذیری برای دانش‌آموزان بوجود آورند . برای این منظور رنگ‌های زیر پیشنهاد می‌شود :
آبی كمرنگ , كرم, سبز خیلی كمرنگ , سفید و بژ .
3 – سطح كف كلاس می‌تواند دارای رنگ‌های سفید , خاكستری و یا رنگ‌های روشن چوب باشد .
4 – رنگ سقف كلاس باید رنگ سفید و یا رنگ روشن باشد .
5 – رنگ میز و صندلی شاگردان باید مات باشد .
6 – رنگ سطح تخته سیاه كلاس درسی باید سیاه و یا سبز باشد .
7 – در صورت استفاده از لامپ‌های ف
1 – به منظور ایجاد نور كافی در مدارس در صورتی‌كه پنجره‌های نور گیر در یك سمت واقع شده باشد , سطح كل پنجره‌ها نباید از 5 /1 الی 7/1 سطوح جانبی دیواره‌های كلاس كمتر باشد .
2 – توصیه می‌شود كه سطوح دیوارهای كلاس درس از رنگ مات انتخاب شود تا از خیرگی حاصل از انعكاس نور جلوگیری به عمل آید و رنگ‌ها نیز محیط دلپذیری برای دانش‌آموزان بوجود آورند . برای این منظور رنگ‌های زیر پیشنهاد می‌شود